غزاله حسنیان - دانشجوی دکترا مدیریت رسانه، گروه مدیریت رسانه، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران. ghazaleh.hasanian@gmail.com
سیدمحسن بنی هاشمی - استادیار گروه مدیریت رسانه، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران. (نویسنده مسئول). smohsenb@yahoo.com
عبدالرضا سبحانی - استادیار گروه مدیریت رسانه، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران. abdsobhani@gmail.com

رسانه ­ها بر فرهنگ تغذیه و آداب تغذیه اثر دارند، اما به نظر ­می ­رسد که برنامه مدون، منسجم و دارای راهبردی سازمان­ یافته برای محتوای برنامه­ های تغذی ه­ای رسانه­ ای در ایران وجود نداشته باشد. خلاء نظارت مدیریت­ یافته بر تولیدات رسانه ­ای و محتوای ارائه شده، مساله بزرگی است که می­ تواند به فرهنگ مخاطب و در نهایت جامعه آسیب برساند. هدف پژوهش حاضر، تحلیل نحوه بازنمایی غذا و چگونگی محتوای برنامه­ های تغذیه­ ای تلویزیون داخلی ایران است. روش تحقیق مبتنی بر رویکرد تحلیل محتوای کیفی است. در این مطالعه بر اساس روش مایرینگ داده­ ها ضبط و گردآوری، پیاده­ سازی، تقلیل، استنباط و تحلیل می­شوند. برای جمع ­آوری داده ­ها، سه برنامه از شبکه ­های فارسی زبان داخلی به عنوان نمونه انتخاب شده است. روش نمونه ­گیری هدفمند انتخابی است. یافته ها نشان داد ۶ مقوله نمود فرهنگ در برنامه ­های غذایی تلویزیونی، طبخ غذا، جامعه­ شناسی تغذیه، وضعیت تجمل گرایی، اوقات فراغت و ظاهر و ساخت برنامه همراه با زیرمقوله ­های آن ها در برنامه ­های تغذیه­ ای تلویزیون داخلی نمایش داده شده است. از بررسی برنامه ­های این پژوهش مشخص شد وضعیت برنامه ­های تغذیه داخلی شامل مواردی چون الگوسازی و بازنمایی فرهنگ، نمایش تجمل ­گرایی، حضور دین در حوزه تغذیه، نادیده گرفتن طبقات اجتماعی و نبود جلوه­ های بصری است. تلویزیون در انتقال ارزش ­ها، تغییر نگرش و رفتار و هدایت سبک زندگی و فرهنگ جامعه نقش پررنگی دارند. شیوه تغذیه می­تواند باعث تغییر در تفکر، عادات، ارزش ­های جوامع شده و درنهایت بر فرهنگ اثر بگذارد. لازم است سیاست ها و راهبردهای تولیدات برنامه­ های غذایی سالم در رسانه در راستای حفظ هویت فرهنگ تغذیه ایرانی با توجه به مسائل اجتماعی و اقتصادی نظارت کافی و دقیقی بر برنامه­ ها داشته باشند.

تغذیه, تلویزیون, رسانه, فرهنگ, فرهنگ تغذیه