حمیده عادل دوست - دانش آموخته مقطع دکتری، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان
امجد فرزین پور - دانشیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان
عباس فرشاد - دانشیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان
اسعد وزیری - استادیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان
جلال رستم زاده - استادیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان

در این مطالعه، آثار مهارکننده آروماتاز داروی لتروزول بر شاخص های تولیدمثلی خروس های گله مرغ مادر گوشتی در آخر دوره تولید به­صورت کوتاه مدت (سه هفته) و متناوب (سه روز مصرف و دو روز قطع دارو) مورد ارزیابی قرار گرفت. تعداد ۱۸ قطعه خروس ۵۵ هفته (با میانگین وزنی ۵۲۰۰ گرم) به­صورت تصادفی به سه گروه آزمایشی دریافت کننده لتروزول T۰، T۱ و  T۲(به ترتیب ۰، ۰۱۵/۰ و ۰۳/۰ میلی گرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن) تقسیم شدند. نتایج نشان داد که شاخص گنادی، جنبایی و جنبایی پیش رونده، زنده مانی، فعالیت غشای پلاسمایی اسپرم، غلظت منی و نرخ باروری در گروه های لتروزول نسبت به شاهد به­طور معنی داری افزایش یافت (۰۰۱/۰>(P. میزان پراکسیداسیون لیپیدی و درصد اسپرم های نابهنجار در گروه های T۱ و T۲ کاهش معنی داری نسبت به شاهد نشان دادند. ضخامت اپیتلیوم و قطر لوله های اسپرم ساز و تعداد سلول های اسپرم داخل بیضه و اپیدیدیم در گروه های T۱ و T۲ بهبود یافت. غلظت تستوسترون پلاسما در گروه T۲ بالاتر و غلظت بیضه ای در هر دو گروه لتروزولی تفاوت معنی­داری نسبت به گروه شاهد داشتند، و غلظت هورمون FSH در گروه های T۱ و T۲ نسبت به T۰ افزایش یافت (۰۵/۰>(P. غلظت استروژن پلاسما، بر عکس تستوسترون، در گروه T۲ کمتر از بقیه گروه­ها بود و غلظت بیضه ای در هر دو گروه T۱ و T۲ کمتر از گروه شاهد اندازه­گیری شد. نسبت استروژن به تستوسترون در گروه T۲ به­طور معنی­داری کمتر بود. روند افزایشی برای سطح ژن PVRL۳ بافت بیضه (مرتبط با اسپرم ریزی) و روند کاهشی برای سطوح ژن های Foxj۱ (مرتبط با مژه­زایی) و  LPR۲ (مرتبط با اندوسیتوز) بافت اپیدیدیم در گروه­های T۱ و T۲ مشاهده شد. بر اساس نتایج این پژوهش، استفاده از داروی لتروزول سبب بهبود شاخص های تولیدمثلی خروس های گله مرغ مادر گوشتی شد.

استروژن, تستوسترون, خروس مادر گوشتی, مهارکننده آروماتاز