عباداله رستمی چلکاسری - دانشیار بازنشسته دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران
علی صادقی - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه گیلان، رشت، گیلان

استقلال فردی قاضی به عنوان یکی از مولفه های استقلال قضایی، به این مفهوم است که قاضی بتواند با آزادی کامل، بر مبنای واقعیت­ها، بر پایه­ی موازین حقوقی و بدون هیچ گونه دخالت، فشار و یا نفوذ از جانب هر یک از بخش­های حکومت یا منبع دیگر رسیدگی و تصمیم­گیری کند. مسئله اصلی در تحقیق حاضر این است که تضمین های استقلال فردی قاضی که در اصول بنیادین قضایی پیش­بینی شده است، تا چه اندازه در قوانین ایران و افغانستان رعایت شده است؟ تحقیق بر محور این مسئله، برای هماهنگ­سازی هر چه بهتر قوانین دو کشور مزبور با اصول پذیرفته شده بین المللی درزمینه ی­­ استقلال قضایی، کمک خواهد کرد. این تحقیق که به صورت کتابخانه­ای و با تطبیق قوانین ایران و افغانستان صورت گرفته است، نشان می­دهد که در هر دو کشور برای تضمین استقلال فردی قاضی راهکارهای پیش­بینی شده است که برای نمونه می­توان به شیوه­ی گزینش، توجه به امنیت شغلی، مصونیت کیفری، مصونیت مدنی قاضی و متفاوت بودن پیگرد انتظامی قاضی در قوانین ایران اشاره کرد. باوجوداین، نواقصی نیز در این زمینه وجود دارد که برای رفع آن در این تحقیق پیشنهادهایی صورت گرفته است.

استقلال, استقلال ساختاری, استقلال شخصی, اصول بنیادین استقلال قضایی, قاضی, ایران, افغانستان