صابر جمالی - دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
حسین انصاری - استاد، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
عباس صفری زاده ثانی - دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

به منظور بررسی اثر متقابل آب مغناطیسی و کم آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی همیشه بهار، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۹۸ با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای پژوهش شامل چهار سطح آبیاری (۱۰۰ %، ۸۵ %، ۷۰% و ۵۵ % ظرفیت زراعی) و دو نوع آب (آب معمولی و آب مغناطیسی) بود. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف آبیاری بر تمامی صفات (به جز بهره وری فیزیکی آب که در سطح ۵% معنی دار بود) در سطح احتمال ۱ % معنی دار شد و اثر آب مغناطیسی نیز بر روی وزن خشک شاخه جانبی و گل، تعداد گل و بهره وری فیزیکی آب در سطح احتمال ۱ % و بر وزن خشک ساقه گل دار و برگ؛ تعداد برگ و شاخه جانبی در سطح احتمال ۵% معنی دار شد. اثر متقابل تیمارها نیز بر تعداد برگ در سطح احتمال ۱ % و بر وزن خشک ریشه، گل و ساقه گل دار در سطح احتمال ۵% معنی دار شد. بیشترین میزان وزن خشک برگ و ساقه گل دار، تعداد گل، تعداد برگ و شاخه جانبی، ارتفاع و بهره وری فیزیکی مصرف آب در تیمار آبیاری به میزان ۱۰۰ % ظرفیت زراعی و به ترتیب با۱/۷۷ و ۰/۳۷ گرم در بوته، هفت و شش عدد، ۱۸/۴ سانتی متر و ۰/۱۸۶ کیلوگرم در مترمکعب مشاهده شد. همچنین کاهش ۱۵%، ۳۰% و ۴۵% میزان آب آبیاری سبب کاهش صفت تعداد گل (۲۵/۷%، ۳۲/۸%، و ۵۴/۳%) و بهره وری فیزیکی مصرف آب (۱۸/۸%، ۲۱/۵% و ۲۴/۲%) شد. بیشترین میزان وزن خشک گل، ریشه و شاخه جانبی به ترتیب با ۰/۲۹، ۰/۵ و ۰/۷۴ گرم در بوته در تیمار آبیاری مغناطیسی به میزان ظرفیت زراعی مشاهده شد. با توجه به نتایج به دست آمده، اعمال میدان مغناطیسی ۰/۶ تسلا در شرایط تنش آبی، سبب بهبود عملکرد گل و بهره وری مصرف آب شده و تیمار آبیاری بهینه این گیاه در شرایط گلدانی آبیاری مغناطیسی به میزان ظرفیت زراعی است. به هرحال برای کاربرد این تنش ها در سطح مزرعه، نیاز به پژوهش های بیشتری است.

بهره وری فیزیکی آب, تابع تولید, تنش خشکی, عملکرد گل, میدان مغناطیسی