مقایسه اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر نظم جویی شناختی هیجان در مبتلایان به نارسایی قلبی

زمینه و هدف: پیامدهای نارسایی قلبی با ایجاد تجربه موقعیت­های تنش ­زای بیشتر برای مبتلایان و افزایش هیجان های منفی در زمینه بیماری­های قلبی عروقی، همراه با بدتر شدن سیر بیماری­ است و به ­طور کلی بیماران قلبی نسبت به گروه بهنجار، بیشتر راهبردهای ناسازگارانه­ و کمتر راهبردهای سازگارانه نظم­جویی شناختی هیجان را به­کار می­گیرند؛ بنابراین، هدف این پژوهش، مقایسه اثربخشی شناخت ­درمانی مبتنی بر ذهن­ آگاهی با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر نظم ­جویی شناختی هیجان در مبتلایان به نارسایی قلبی بود. روش پژوهش: طرح این پژوهش، طرح نیمه آزمایشی با پیش ­آزمون، پس ­آزمون، گروه کنترل و پیگیری سه ماهه است. جامعه آماری شامل مردان ۳۵ تا ۵۵ سال مبتلا به نارسایی قلبی مراجعه­ کننده به مراکز درمانی شهر اصفهان در سال ۱۴۰۰ بودند. برای سه گروه نمونه ۴۵ نفر با روش هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی ۱۵ نفر در گروه شناخت­درمانی مبتنی بر ذهن ­آگاهی، ۱۵ نفر در گروه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و ۱۵ نفر در گروه گواه جای گذاری شدند. ابزار جمع ­آوری داده ­ها پرسشنامه نظم­جویی شناختی هیجان گارنفسکی، کرایج و اسپنهاون (۲۰۰۱) بود؛ گروه­های آزمایش برای ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ­ای تحت شناخت­ درمانی مبتنی بر ذهن ­آگاهی سگال و همکاران (۲۰۱۳) و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد هیز و استروهال (۲۰۱۰) قرار گرفتند و داده­ ها با آمار توصیفی و تحلیل واریانس مختلط اندازه ­های مکرر تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که در مقایسه با گروه گواه، هر دو مداخله تاثیری معنادار بر کاهش به ­کارگیری راهبردهای ناسازگارانه و افزایش به ­کارگیری راهبردهای سازگارانه نظم­ جویی شناختی هیجان به ­صورت پایدار در مردان مبتلا به نارسایی قلبی داشتند؛ همچنین بین تاثیر دو مداخله بر راهبردهای نظم­ جویی شناختی هیجان تفاوت معناداری مشاهده نشد (۰.۰۵=P). نتیجه گیری: با توجه به نتایج، شناخت­ درمانی مبتنی بر ذهن­ آگاهی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برای کاهش به­ کارگیری راهبردهای ناسازگارانه و افزایش به ­کارگیری راهبردهای سازگارانه نظم­ جویی شناختی هیجان در مردان مبتلا به نارسایی قلبی مناسب هستند و می توان آنها را به­ عنوان مداخله ­های مکمل موثر همراه با درمان­ های پزشکی برای مبتلایان اجرا کرد.

Keywords:

Acceptance and Commitment Therapy , Cognitive Emotion Regulation , Heart Failure , Mindfulness-Based Cognitive Therapy , درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد , شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی , نارسایی قلبی , نظم جویی شناختی هیجان