حیدر لطفی - عضو هیات علمی گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار و رییس مو
امیرعباس مفرد - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گر

شهروندی در جهان معاصر از جذابیت عام برخوردار بوده و توجه بسیاری از عالمان اجتماعی و سیاسی را در رشته های مختلف به خود جلب کرده است. گرایش به شهروندی و به کارگیری آن در درک و تحلیل بسیاری از مسائل اجتماعی و شهری صرفاً به تلاش های علمی و ارزشمند صاحب نظران و پژوهشگران مربوط نمی شود، بلکه به شایستگی خود مفهوم جهت کارآمدی در مدیریت و برنامه ریزی در امور مختلف هم باز می گردد. به گونه ای که امروزه بسیاری از موضوع ها و مسایلی نظیر فقر، نابرابری، جنسیت و حتی محیط زیست از منظر شهروندی تحلیل می شوند. نوشتار حاضر هم در اصل برمبنای سودمندی ایده و مفهوم شهروندی در مدیریت شهری تدوین شده است. در این مقاله تلاش گردیده ضمن مرور تاریخی بر مفهوم شهروندی، با استناد به یافته های پژوهشی وضعیت شهروندی در شهر تهران بررسی شود. نتایج به دست آمده نشان می دهد شهروندی برای نسبت قابل توجهی از افراد معنا دار و قابل درک نبوده و آگاهی نسبت به حقوق، عمل به وظایف و برخورداری از احساس شهروندی با عوامل بازدارنده ای در جامعه مواجه است. بدیهی است شهروندی با رفع موانع و ایجاد زمینه های عینی و ذهنی آن در بخش های مختلف به منصه ظهور خواهد رسید. مدیریت شهری می تواند با تدوین و اجرای برنامه های شهروند مدار گام های موثری در حل مسایل و مشکلات شهری بردارد.

شهروندی، حقوق، وظایف، احساس، مدیریت شهری