آذر امیری میجانی - دکترای زبان و ادبیات فارسی

ضرورت بازیابی هویت فرهنگی مقوله بسیار مهمی است که تمامی ملت های جهان باید نسبت به آن احساس مسئولیت نمایند و برای هویت دار کردن نسل های امروزی، ارتباط علمی و فرهنگی و... را بین نسل ها به وجود آورند و به ویژه ملت هایی که گذشته درخشانی داشته اند، وظیفه بسیار سنگین و خطیری نسبت به این امر مهم دارند. تحلیل آثار و عقاید و بازتاب اندیشه و انعکاس فکری دانشمندان، عالمان و بزرگان و ادیبان باعث احیای تمدن و فرهنگ ملی و بعضا فرا ملی می شود. این مهم میسر نخواهد شد، الا به وسیله پژوهشگران و محققان که برای به جا آوردن حقوق معنوی پیشینیان، به کاوش در مکتب فکری آنها بپردازند و شاهراه حیاتی سعادت بشر را در آثار و اندیشه های آنان کشف نمایند و این شیوه ای است که باعث هدایت نسل ها می شود. لذا با توجه به اهداف فوق، پژوهش حاضر به شیوه تحلیلی- توصیفی و گرد آوری اطلاعات از دیوان شعر اوحدی مراغه ای و استخراج اشعاری که حاوی مضامین تعلیمی و اخلاقی بوده اند، تدوین شده است. از نتایج این پژوهش چنین بر می آید که این شاعر دارای مکتب فکری خاصی می باشد و با بنیان دانشگاه اندیشه به علوم مختلف اشراف داشته اند و با زایش اندیشه خلاق ، نابغه روزگار خود و الگوی ماندگاری در تاریخ، برای جهان بشریت شده است. دیگر این که رویکرد های تعلیمی و تربیتی در شعر این شاعر؛ از جمله نکوهش رذایل اخلاقی باعث شده است سخن و کلامش هرگز رنگ کهنگی به خود نگیرد. دستاورد دیگر این پژوهش بیانگر این است که ادبیات، هنر لفظ گردانی واژه ها در قالب شعر و داستان یا حکایت و طنز نیست، بلکه معرف مکاتب فکری بزرگ و خردمندانه ای است که می تواند راهنمای جهان بشریت باشد و علم و هنر تلفیقی ورود به دنیای علوم دیگر است و آن را می توان به اب العلوم و یا ام العلوم تعبیر کرد؛ زیرا تمامی دانش ها و علوم دیگر برای عرضه خود و ایجاد روابط علمی و انسانی ، نیازمند دانش زبانی ادبیات هستند.

ادبیات تعلیمی، رذایل اخلاقی، اوحدی مراغه ای.