علی محمودی عالمی - عضو هیات علمی دانشگاه مارلیک نوشهر
زینب عاشوری لیاولی - دانشجوی کارشناسی ارشد. رشته،طراحی دوخت

این پژوهش با هدف بررسی انواع نقوش روی پارچه ایرانی در دوران صفویه انجام شد. پارچه بافی با توجه به نیازهای ضروری انسان به پوشش یکی از پر اهمیت ترین صنایع در ایران، طی دوران های مختلف به شمار می رود. در این میان، عهد صفوی عصر طلایی پارچه بافی شناخته می شود.محور اصلی این پژوهش معطوف بر نقوش به کار رفته در منسوجات صفوی است که نمونه های باقی مانده از آن در موزه ها و مجموعه های شخصی نگهداری شده و تصاویر آنها در دسترس است. با استفاده از شیوه تاریخی، توصیفی ، تحلیلی و گرد آوری اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای، و به روش اسنادی و تصویری نقش و منسوجات دوره صفویه مورد تحلیل قرار گرفت. وجود نقشمایه های منحصر به فرد در منسوجات، این عصر را از دیگر زمان ها متمایز ساخته است. تمامی آرایه های تزیینی به کار برده شده در منسوجات، به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفت، به گونه ای که جایگاه هر نقش در پارچه با مصارف کاربردی مشخص و بر حسب کارکردی که در پارچه ایجاد می کنند انتخاب و بررسی شده است. بر اساس یافته های بدست آمده، در عصر صفوی در مراکز بافندگی ایران، انواع پارچه نظیر ابریشم، زربفت، مخمل،ا طلس، قلم کار، شال ترمه، پارچه های دولا و چندلا و ابریشم های گل برجسته تولید می شد. این پارچه ها با طرح و نقش های زیبا و بدیع، از نظر تنوع رنگی،بی همتا بود.

نقوش روی پارچه،انواع پارچه، منسوجات، دوران صفویه