بینامتنیت قرآنی و روایی در گلشن راز شبستری

چکیدهمثنوی گلشن راز که مهم ترین و مشهورترین اثر منظوم سعد الدین محمود شبستری عارف و شاعر اوایل قرن هشتم است، اثری مختصر و کوتاه اما در یک تعامل دو سویه قوی با بسیاری از متون ادبی و عرفانی قبل و بعد از خویش است.بر اساس نظریه بینامتنیت یا تناص، متون ادبی در تعامل طبیعی با دیگر متون هم زمان و پیش از خود هستند.گلشن راز به شدت از مجموعه ای از متون پیش از خود از جمله قرآن، روایات نبوی و نیز از مصطلحات صوفیان و عرفای پیشین متاثر است به طوری که نمی شود آن را مستقل و فارغ از آن متون تحلیل و معناشناسی کرد. سهم پیدا و پنهان گزاره های قرآن و روایات در این کتاب قابل توجه است. مضامین، عبارات و واژگان آیات و روایات به طور ویژه به شیوه های مختلف ادبی اقتباس، تضمین، تلمیح، تشبیه، تمثیل، تحلیل و اشاره در گلشن راز حضور دارند.نوشتار پیش رو گزارش کاوش در چگونگی ارتباط قرآن و روایات با این اشعار از منظر نظریه بینامتنیت و بررسی وجود و تطبیق اقسام تناص در آنها و تحلیل و تطبیق پاره ای از این موارد است.

Keywords:

بینامتنیت , قرآن , گلشن را , ز تناص شبستری