مریم محمدخانی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران.
فاطمه دهقان نیری - دانشیار گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران.

مقدمه: باکتری زانتوموناس از بیمارگرهای باکتریایی مخرب و مهم گیاهان مختلف است. تشکیل بیوفیلم در باکتریها ارتباط مستقیم با بیماریزایی دارد. بیوسورفاکتانت نقش مهمی در اتصال باکتری به سطوح و تشکیل و حفظ بیوفیلم دارد. همولیزین از سموم پروتئینی تشکیل دهنده منافذ در غشای بیولوژیکی باکتریها است که باعث پارگی غشای سلولی یوکاریوتها و مرگ سلولها میشود. از اینرو پروتئین همولیزین از فاکتورهای مهم بیماریزایی است. هدف از این مطالعه بررسی برخی ویژگیهای باکتری زانتوموناسسیتری شامل توانایی بیماریزایی، تشکیل بیوفیلم، تولید بیوسورفاکتانت، توانایی همولیز و مقاومت به دما و شوری این باکتری است.مواد و روشها: تست بیماریزایی باکتری زانتوموناسسیتری روی گیاه توتون انجام شد. برای بررسی توانایی تشکیل بیوفیلم از روشهای کنگوردآگار و کریستالویوله و برای بررسی همولیز خون از روش آگار خوندار استفاده شد. قدرت تولید بیوسورفاکتانت این باکتری با روشهای گسترش روغن و پخش قطره سنجیده شد. همچنین مقاومت این باکتری به شوری و حرارت و اثر آنتاگونیستی باکتری باسیلوسسابتیلیس روی آن بررسی شد. از ابزارهای بیوانفورماتیکی برای مطالعه همردیفی و رسم درخت فیلوژنی پروتئین همولیزین ۲۷ گونه زانتوموناس استفاده شد.نتایج و بحث: باکتری زانتوموناسسیتری باعث ایجاد لکه های نکروزه و بیماریزایی در گیاه توتون شد. این باکتری توانایی همولیز خون محیط کشت، تولید بیوسورفاکتانت و تشکیل بیوفیلم قوی را دارد. بیوسورفاکتانت تولید شده ویژگی-های پخش روغن، کشش سطحی و امولسیونکنندگی خوبی نشان داد. این باکتری قادر به رشد در محیطهای شور و درجه حرارت بالا است. باکتری باسیلوسسابتیلیس اثر آنتاگونیستی بر باکتری زانتوموناسسیتری دارد.

بیوسورفاکتانت، بیوفیلم، بیماریزایی، زانتوموناس، همولیزین.