احسان محمدی - دکتری تخصصی آبیاری و زهکشی، کارشناس مسئول گروه آبیاری طرح سیماب اتحادیه شرکتهای تعاونی تولید روستایی استان کرمان
محمد کهنوجی - کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی، مدیریت آب و خاک و امور فنی و مهندسی جهادکشاورزی استان کرمان
محمدحسین نقدی - کارشناس ارشد سازههای آبی، کارشناس فنی گروه آبیاری طرح سیماب اتحادیه شرکتهای تعاونی تولید روستایی استان کرمان

کاربرد انواع مالچ بهعنوان یکی از روشهای افزایش راندمان آبیاری میتواند به طور قابل توجهی میزان راندمان آبیاریدر مناطق خشک و نیمه خشک که با محدودیت منابع آب مواجه هستند تحت تاثیر قرار دهد. در استان کرمان به علتبرداشتهای بیرویه از منابع آب زیرزمینی و خشکسالیهای پیدرپی، میزان افت سطح آب زیرزمینی افزایش یافته است. لذاجهت حفظ منابع آبی موجود میبایست راه کارهایی جهت افزایش بهرهوری آب مخصوصا در باغات و اراضی کشاورزی ارائهشود. در این راستا طرح آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تیمار و ۴ تکرار به منظور بررسی اثر انواعمالچ بر حفظ رطوبت خاک و حجم آب مصرفی در باغات پسته تحت پوشش طرح سیماب اجرا گردید. تیمارهای آزمایششامل I۱ : مالچ پلاستیکی به عرض ۲ / ۱ متر که حدود ۶۰ درصد نوار آبیاری را پوشش داده بود، I۲ : مالچ پلاستیک به عرض ۳متر که تمام عرض نوار آبیاری پوشش داده بود، I۰ : بدون کاربرد مالچ که بهعنوان تیمار شاهد انتخاب گردید. برای بررسیرطوبت خاک در محدوده ریشه درختان از عمقهای ۳۰ - ۰ ، ۶۰ - ۳۰ و ۹۰ - ۶۰ سانتیمتری در طول دور آبیاری نمونه برداریشد. پس از تجزیه و تحلیل داداهها نتایج نشان داد مالچ پلاستیکی نسبت به تیمار شاهد در لایه های سطحی ) ۳۰ - ۰سانتیمتری( ۲۰ درصد و در لایه های پایین ) ۹۰ - ۶۰ سانتیمتری( ۱۰ درصد رطوبت بیشتری داشتند. علاوه بر این مشاهدهشد تیمارهای مالچ میتوانند ۱۵ تا ۲۸ درصد حجم آب مصرفی در یک هکتار باغ پسته را کاهش دهند. از اینرو میتواننتیجه گرفت که تیمارهای مالچ پلاستیکی علاوه بر حفظ رطوبت خاک میتوانند در حفظ ذخیره آب برای مدیریت آب د رمناطق خشک و نیمه خشک با آبیاری سنتی و غرقابی موثر باشند.

باغ پسته، طرح سیماب، مالچ پلاستیکی، حفظ رطوبت خاک