خلیل زابلی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.
سعید مرادی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

این آزمایش به­منظور مقایسه دقت برخی از مدل­های غیرخطی در پیش­بینی کینتیک تولید گاز در تعدادی از خوراک­های علوفه­ای انجام شد. ابتدا، آزمون تولید گاز ۱۴۴ ساعته با استفاده از علوفه­های یونجه (چین اول، چین دوم و چین سوم)، علوفه اسپرس، کاه گندم، کاه جو و سیلاژ ذرت انجام شد. سپس، حجم گاز تولید شده در زمان­های مختلف انکوباسیون با استفاده از مدل­های اکسپونانشیال (EXP)، گومپرتز (GOM)، ریچارد (RCH) و فرانس (FRC) برازش شدند. نکویی برازش مدل­ها با استفاده از آماره­های میانگین مربعات خطا (MSE)، ضریب تعیین (R۲)، انحراف مطلق میانگین باقی مانده (RMAD) و میانگین درصد خطا (MPE) تعیین شد. از آزمون تست اجرا (run test)، فاکتور صحت (AF)، معیار اطلاعات آکائیک (AIC) و معیار اطلاعات بیزی (BIC) به­منظور بررسی دقت مدل­ها استفاده شد. نتایج نشان داد، پتانسیل تولید گاز (A) پیش­بینی شده توسط مدل FRC (۶۸/۱۰۴ میلی­لیتر به­ازای ۲۰۰ میلی­گرم ماده خشک) تفاوت معنی­داری با مدل EXP (۱۸/۱۰۰ میلی­لیتر به­ازای ۲۰۰ میلی­گرم ماده خشک) داشت (۰۵/۰p<). مدل EXP دارای بیشترین مقدار MSE (۱۱/۱۵) و کمترین مقدار R۲ (۹۸۴/۰) بود (۰۵/۰p<). مقدار RMAD در مدل EXP بیشترین (۸۸/۲) و در مدل FRC کمترین (۸۵/۰) مقدار بود (۰۵/۰P<). مقدار MPE در مدل­های FRC و RCH (به ترتیب ۳۲/۰ و ۴۸/۰) در مقایسه با سایر مدل­ها به عدد صفر نزدیک­تر بود. آزمون تست اجرا در مدل­های EXP و GOM معنی­دار شد (۰۵/۰p<) که نشان­دهنده دقت کمتر این مدل­ها بود. به­طور کلی، مدل EXP کینتیک تخمیر شکمبه­ای خوراک­های علوفه­ای را با دقت کمتری پیش­بینی کرد و بیشترین دقت را نیز مدل FRC داشت.

آزمون تولید گاز, علوفه, مدل های غیرخطی, نکویی برازش