ویدا آریامنش - گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان.اهواز، ملاثانی، ایران.
محسن ساری - گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان.اهواز، ملاثانی، ایران.
مرتضی چاجی - گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان.اهواز، ملاثانی، ایران.
محمد بوجارپور - گروه علوم دامی، مجتمع آموزش عالی کشاورزی تربت جام، ایران.
سمیه سالاری - گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان.اهواز، ملاثانی، ایران.

تاثیر انتخاب آزاد بین منابع علوفه ای یونجه و جاشیر به همراه کنسانتره بر هضم و رفتارهای تغذیه ای ۱۸ راس بره نر عربی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تیمار به مدت ۴۵ روز مورد بررسی قرار گرفت. تیمار ها شامل انتخاب آزاد بین ۱- یونجه و کنسانتره، ۲- جاشیر و کنسانتره، ۳- یونجه، جاشیر و کنسانتره بود. به دلیل اهمیت روغن های اسانسی گیاه جاشیر، این ترکیبات اندازه گیری شدند و ترکیبات آلفا بیسابولول، بتاپینن، آلفا پینن و دلتا-۳- کارن بیشترین مقادیر را داشتند. امکان انتخاب بین دو علوفه در تیمار سوم ، مصرف ماده خشک و نسبت علوفه مصرفی را در مقایسه با دیگر تیمار ها افزایش داد. قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، NDF و ADF در تیمار دوم، حاوی جاشیر به عنوان تنها علوفه، بالاتر از دیگر تیمارها بود و کمترین زمان خوردن در روز در این تیمار مشاهده شد. مدت زمان خوردن به ازای گرم NDF و ADF مصرفی در تیمار سوم با انتخاب آزاد بین دو علوفه کمترین مقدار را داشت. بره های تیمار انتخاب آزاد یونجه و جاشیر نسبت به تیمار دریافت کننده یونجه مدت زمان بیشتری را صرف نشخوار نمودند. بیشترین مدت زمان نشخوار به ازای گرم NDF و ADF مصرفی در تیمار دریافت کننده جاشیر به عنوان تنها علوفه مشاهده شد. در کل، انتخاب آزاد بین دو منبع علوفه بجای یک منبع، افزایش مصرف خوراک را به دنبال داشت. استفاده از علوفه جاشیر به عنوان تنها علوفه جیره اگر چه قابلیت هضم را بهبود بخشید، اما موجب کاهش مصرف مواد مغذی شد. پیشنهاد می شود، این علوفه به همراه یک علوفه دیگر مانند یونجه استفاده شود.

انتخاب آزاد, رفتار مصرف خوراک, علوفه دارویی, قابلیت هضم