عبدالرضا فتاحی دهکردی - دانشگاه فرهنگیان، ایران، پردیس بحرالعلوم شهرکرد

ضعف در درک خواندن و تولید متن، می تواند ناشی از عدم توانایی در تشخیص روابط معنایی باشد که حاکم بر واژه های یک متن است. کسب مهارت های ادراکی و تولیدی دانش آموزان در حوزه زبان آموزی نیازمند فراهم آوردن ساز و کارهای کارا و پایدار و بهره گیری از روش های خاص آموزشی است که لازم است در فرایند یادگیری اتفاق افتد. تحقق چنین هدفی در برنامه آموزش زبان فارسی مستلزم تسلط بر انواعی از خرده مهارت-های مختلف است. آگاهی از روابط معنایی موجود در متن و روابط مفهومی واژه ها به عنوان راهبردی موثر در امر آموزش، به ادراک هر چه بهتر مفاهیم از یک سو و توانایی در تولید متن از دیگر سو می انجامد. روابط مفهومی میان واژگان در تحلیل معنای نشانه های زبانی در متن از کارآیی ویژه ای برخوردارند و زمینه دست یابی به معانی دشوار واژگان کلیدی و درک عمیق تر متن را نیز فراهم می کنند. اهمیت این پژوهش در شناساندن بنیادهای معنی شناسی مفهومی با طرح انواع روابط مفهومی و دسته بندی آن ها و تبیین کارکرد این روابط معنایی برای گسترش و تقویت مهارت های زبانی خواندن و نوشتن است. نگارنده در پژوهش حاضر، سعی دارد با استناد به مقوله ی زبانی «روابط مفهومی» به کارکرد آن ها در فرایند درک خواندن و تولید متن در دانش آموزان بپردازد. در این تحقیق شیوه گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای است و پژوهش به صورت تحلیلی انجام می پذیرد.

روابط مفهومی، مفهوم، معنی شناسی، متن، مهارت های تولیدی، مهارت های ادراکی