دانیال امینی - محقق درزمینه مهندسی آب، کارشناسی ارشد، نویسنده مسئول
افشین یوسف گمرکچی - استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
احسان علی پوری - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران

در این پژوهش با در نظر گرفتن متغیرهای اقتصادی و فنی، بهینه سازی سطح زیر کشت به تفکیک شهرستان در غرب استان اصفهان انجام گرفت. با توجه به خشک سالی های فراوان، معمولا امکان افزایش تخصیص آب وجود ندارد و بنابراین عامل محدودکننده حجم آب می باشد. به همین خاطر است که عوامل دیگر ازجمله زمین های زراعی، نیروی کارگر و نهاده های دیگر عامل محدودکننده جدی تلقی نمی شوند. با توجه به این محدودیت ها، یک مدل برای بهینه سازی گیاهان زراعی ایجاد شد تا مدیریت کنونی را بهبود بخشد. برای این کار در هر منطقه (شهرستان)، متغیر تصمیم به صورت سطح زیر کشت محصولات زراعی و ضریب کم آبیاری آن ها تعریف شد. هدف نیز به صورت افزایش سود خالص کشاورزی در نظر گرفته شد تا درآمد کشاورزان بیشینه شود. بنابراین ده شهرستان استان اصفهان که در غرب قرار داشتند، موردبررسی قرار گرفتند. در بسیاری از موارد کاهش سطح زیر کشت دانه ها همچون گندم و جو را شاهد بودیم. به طورکلی محصولاتی مثل گندم با وجود اهمیت راهبردی، به دلیل این که به قیمت تضمینی نسبتا پایینی خریداری می شوند، توان رقابت کمتری با محصولاتی رادارند که قیمت آن ها در بازار آزاد تعیین می گردد. نتایج این تحقیق برای تصمیم گیران مفید خواهد بود. همچنین نتایج نشان می دهد که تولید یونجه آبی و جو آبی در نجف آباد با سود خالص ۷/۴ و ۹/۰ میلیون تومان بر هکتار، تولید چغندر قند در فریدن با سود خالص ۳/۸ میلیون تومان بر هکتار، و تولید نخود آبی در گلپایگان با سود ۱/۲ میلیون تومان بر هکتار نسبت به شهرستان های دیگر صرفه اقتصادی دارد.

: بهینه سازی, تخصیص آب, محصولات زراعی, استان اصفهان, تنش آبی, متغیرهای تصادفی