شعله قربانی - استادیار، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، کرج، ایران
سونیا زکی زاده - دانشیار، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، کرج، ایران

هدف از این پژوهش، برآورد میزان ضریب هم خونی و اثر آن بر صفات اقتصادی مهم در مرغ های بومی آذربایجان غربی بود. در این پژوهش از رکوردهای ۶۱۵۶۳ پرنده استفاده شد که طی سال های ۱۳۷۳ تا ۱۳۹۶ (۲۱ نسل) در ایستگاه اصلاح نژادی مرغ بومی آذربایجان غربی جمع آوری شده بودند. ضریب هم خونی هر پرنده محاسبه و اثر صفات از هم خونی فردی و مادری برآورد شد. یافته ها نشان داد ۵۴۹۸۱ پرنده هم خون (۳۱/۸۹ درصد) در ایستگاه مرغ بومی آذربایجان غربی وجود دارد و میانگین ضریب هم خونی فردی و مادری به ترتیب ۰۶/۰ و ۰۵/۰ بودند. افت هم خونی (به ازای یک درصد افزایش هم خونی پرندگان ایستگاه) برای صفات وزن بدن در یک روزگی، هشت و ۱۲ هفتگی، سن بلوغ جنسی، وزن بلوغ جنسی، تعداد تخم­مرغ (در ۱۲ هفته اول تولید)، میانگین وزن تخم­مرغ (در هفته ۳۰،۲۸ و ۳۲) و وزن اولین تخم مرغ به ترتیب ۰۴/۰-، ۵۲/۱- ، ۴۹/۲-، ۱۲/۰، ۲۲/۱-، ۰۱/۰- ، ۰۲/۰- و ۰۱/۰- محاسبه شد. نتایج نشان داد که مقدار هم خونی با وجود بسته بودن جمعیت در ایستگاه مرغ بومی آذربایجان غربی به دلیل آمیزش های کنترل شده، کم است. با توجه به اینکه نبود پرنده غیرهم خون در جمعیت­های بسته تقریبا غیرممکن است، اما می توان با انجام آمیزش های کنترل شده در جهت کاهش آثار احتمالی نامطلوب ناشی از هم خونی اقدام نمود.

افت هم خونی, جمعیت هم خون, صفات اقتصادی, مرغ بومی, مولفه واریانس