محسن کاظمی - استادیار، گروه علوم دامی، مجتمع آموزش عالی تربت جام

خرفه (Portulaca oleracea L.) علف هرزی است که قابلیت رویش در بیشتر نقاط ایران را دارد، اما اطلاعات اندکی درباره ارزش تغذیه ای این گیاه وجود دارد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تعیین ترکیب شیمیایی و فراسنجه های تخمیر برون تنی علف تازه و سیلاژ خرفه بدون یا مخلوط با سبوس گندم انجام شد. خرفه در مرحله گل­دهی برداشت شد و بخشی از آن در محفظه های پلی اتیلنی به مدت ۶۰ روز سیلو شدند. تیمارهای آزمایشی شامل ۱) خرفه تازه، ۲) سیلاژ خرفه بدون افزودنی، ۳) سیلاژ خرفه+۱۶ درصد سبوس گندم (وزن تر) و ۴) سیلاژ خرفه+۳۲ درصد سبوس گندم (وزن تر) بود. دامنه پروتئین خام از ۲۷/۱۹ درصد تا ۸۶/۲۶ درصد برای چهار تیمار متغیر بود. بیشترین مقدار pH (۷۲/۴) و نیتروژن آمونیاکی (۸۵/۱۰ درصد نیتروژن کل) در سیلاژ بدون افزودنی مشاهده شد، ولی غلظت اسید لاکتیک و کل اسیدهای چرب فرار در سیلاژهای دارای سبوس گندم بیشتر بود (۰۵/۰>P). با سیلو شدن خرفه، میزان تجزیه پذیری حقیقی ماده آلی (۰۳/۷۱ درصد) و ماده خشک (۰۵/۷۰ درصد) و پتانسیل تولید گاز (۹۰/۲۸ میلی لیتر)، در مقایسه با علف تازه کاهش یافت (۰۵/۰>P). در مجموع، علف خرفه، پروتئین و قابلیت هضم مناسبی برای تغذیه دام داشت. اگرچه ارزش تغذیه ای علف تازه خرفه در مقایسه با سیلاژ آن بالاتر بود، اما به دلیل مشکل خشک شدن، سیلو کردن می تواند روش مناسبی برای نگهداری آن باشد. سیلاژ خرفه بدون افزودنی دارای ماده خشک اندک و همراه با کپک زدگی بود، اما افزودن سبوس گندم، کیفیت سیلاژ خرفه را در حد قابل قبولی بهبود بخشید.

تخمیر, تغذیه, سبوس گندم, سیلاژ, محیط کشت ثابت