علی رضایی شریف - Department of Counseling, Faculty of Educational Sciences & Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
سارا تقی زاده هیر - Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences & Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
قاسم فتاح زاده اردلانی - Department of Neurology, School of Medicine, Ardabil University of Medical Science, Ardabil, Iran

اهداف: بهبود توانایی های شناختی در ورزشکاران ممکن است عملکرد آنها را افزایش داده و موفقیت در مسابقات را پیش بینی کند. لذا بررسی روش هایی همچون تحریک الکتریکی مغز که ساختارهای مغزی را مورد هدف قرار می دهد، می تواند حائز اهمیت باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز بر بهبود توانایی های شناختی ورزشکاران رزمی کار انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود که بر روی تمامی ورزشکاران رزمی کار شهر اردبیل در سال ۱۴۰۱ انجام شد. ۳۰ نفر با روش نمونه گیری در دسترس، از ورزشکاران رزمی کار شهر اردبیل و عضو باشگاه ورزشی شهید عباسی، انتخاب شدند. آزمودنی ها به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و کنترل (۱۵ نفر در هر گروه) جایگزین شدند. گروه آزمایش تحت ۱۰ جلسه ۲۰دقیقه ای تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز قرار گرفتند. گروه کنترل، مداخله ای دریافت نکرد. از پرسش نامه توانایی های شناختی نجاتی (۱۳۹۲) در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون به منظور جمع آوری داده ها استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره در نرم افزار  SPSS ۲۳انجام شد. یافته ها: در این پژوهش ۳۰ نفر شرکت کردند و تمام افراد شرکت کننده مرد بودند. میانگین سن شرکت کنندگان در گروه آزمایش ۴/۵۳±۲۵/۳۳ سال و در گروه کنترل ۴/۹۷±۲۴/۲۶ سال بود. میانگین نمرات گروه آزمایش در مرحله پس آزمون در حافظه کاری (۸/۲۳=F؛ ۰/۰۱=p)، توجه انتخابی (۴۵/۷۳=F؛ ۰/۰۰=p)، تصمیم گیری (۲۵/۰۶=F؛ ۰/۰۳=p)، برنامه ریزی (۳۳۸/۰۸=F؛ ۰/۰۰=p)، توجه پایدار (۲۴/۲۷=F؛ ۰/۰۰=p)، شناخت اجتماعی (۵۴/۷۶=F؛ ۰/۰۱=p) و انعطاف پذیری شناختی (۱۱/۰۷=F؛ ۶۰/۰۰=p) نسبت به گروه کنترل بهبود یافت که این تفاوت بر خلاف مرحله پیش آزمون، از نظر آماری معنادار بود (۰/۰۵>p). با توجه به مقادیر F برای پس آزمون و سطح معناداری آنها (۰/۰۵>p)، مشاهده شد که تحریک الکتریکی مغز به طور معناداری می تواند توانایی های شناختی ورزشکاران را بهبود بخشد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این پژوهش، تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز روشی موثر برای بهبود توانایی های شناختی ورزشکاران رزمی کار است. بنابراین متخصصان و روان شناسان می توانند از این روش غیرتهاجمی به عنوان روشی کم هزینه و در دسترس به منظور ارتقای توانایی های شناختی این افراد در کنار سایر مداخلات استفاده کنند.

Transcranial Direct Current Stimulation, Cognitive Aspects, Athletes, تحریک الکتریکی مستقیم مغز, جنبه شناختی, ورزشکاران