محسن عموزاده عمرانی - استادیار، گروه مهندسی عمران، واحد سوادکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، سوادکوه، ایران
ابراهیم هادیزاده رئیسی - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی عمران، واحد آیت ا... آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران
میلاد طاهریان - دانشجوی دکتری، دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

با توجه به تقاضای روزافزون حمل و نقل ریلی، یکی از مشکلات اصلی سیستم حمل و نقل ریلی در اکثر شبکه های راه آهن دنیا، کمبود ظرفیت مسیرهای ریلی است که به پارامترهای زیرساخت، ناوگان و بهره برداری وابسته است. ظرفیت واقعی یک خط، عبارت است از حداکثر قطارهایی که در مدت ۲۴ ساعت می توانند از یک محور عبور نمایند و به عواملی نظیر زمان سیر قطارها در بلاک، میزان تاخیر تلاقی و کیفیت بهره برداری از خط بستگی دارد. در این مقاله، محورهای مشهد – تهران و محور دورود – اندیمشک که دارای محدودیت هایی جهت سیر روان قطارها بوده اند، مورد مطالعه قرار گرفته اند. پس از بررسی های انجام شده، مشخص گردید که می توان با بهبودها و تکنیک های فنی و زیربنایی مانند دو خطه نمودن، اصلاح قوس ها، افزایش سکوها و خطوط قبول و اعزام قطارهای مسافری، افزایش طول مفید خطوط ایستگاه ها و ارتقای سیستم سیگنالینگ به منظور کاهش زمان قبول و اعزام قطارها، ظرفیت خط را افزایش داد. از نتایج مشاهده شده حاصل از اجرای این اقدامات می توان به مواردی از جمله ترافیک روان تر نسبت به قبل، افزایش جابجایی مسافر، افزایش سرعت بازرگانی و حمل بار، کاهش مصرف سوخت و کاهش ساعات کار مامورین اشاره نمود.

سیستم های حمل و نقل ریلی, راه آهن, ظرفیت خط, زیر ساخت