علی دوستی - استادیار، مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی، تهران، ایران
سهراب ویسه - استادیار، مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی، تهران، ایران

سنگدانه ها به عنوان یکی از اجزاء اصلی بتن، تاثیر بسزایی بر مقاومت و دوام روسازی های بتنی خواهند داشت. یکی از مشکلات مهم سنگدانه های برخی نقاط کشور، احتمال واکنش زایی قلیایی سیلیسی بین سیلیس سنگدانه ها و قلیایی های موجود سیمان در آب حفره ای بتن در طول زمان است. به دلیل استفاده این سنگدانه ها در ساخت و سازهای مختلف به ویژه روسازی های بتنی، ارزیابی دقیق این مصالح از نظر واکنش زایی با قلیایی های سیمان بعلاوه ارائه راهکارهایی در جهت کاهش ریسک انبساط ناشی از رخداد واکنش قلیایی سیلیسی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. پژوهش حاضر به مطالعه و ارزیابی پتانسیل واکنش زایی سنگدانه های تعدادی از معادن استان مازندران و گیلان بر پایه آزمون های پتروگرافی بر روی سنگدانه مطابق استاندارد ASTM C۲۹۵، آزمون تسریع شده منشور ملات طبق استاندارد ASTM C۱۲۶۰ و آزمون تعیین تغییر طول منشور بتنی طبق استاندارد ASTM C۱۲۹۳، پرداخته و در ادامه به نحوه انتخاب اقدامات پیشگیرانه در جهت کاهش ریسک انبساط ناشی از سنگدانه های واکنش زای مورد استفاده در روسازی های بتنی می پردازد. بر اساس نتایج بدست آمده در این مطالعه ، مشاهده گردید که به ترتیب حدود ۳۰ و ۵۰ درصد از نمونه های شن و ماسه مورد آزمون در دو استان مازندران و گیلان واکنش زا گزارش شده است. به همین منظور اقدامات پیشگیرانه همچون محدود نمودن قلیایی بتن به میزان حداکثر kg/m۳۸/۱، استفاده از مواد سیمانی همچون دوده سیلیس به میزان حداکثر ۷% یا ترکیبی از این دو برای استفاده از این مصالح (با واکنش زایی زیاد) در روسازی های بتنی پیشنهاد شده است.

اقدامات پیشگیرانه, دوام بتن, روسازی های بتنی, واکنش قلیایی سیلیسی