توحید حبیب زاده - Department of Psychology, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
تورج هاشمی - Department of Psychology, Faculty of Psychology, Tabriz University, Tabriz, Iran
اکبر رضایی - Department of Psychology, Faculty of Psychology, Tabriz Branch, Payam Noor University, Tabriz, Iran

اهداف: اعتیاد به مواد مخدر، بیماری روانی عودکننده و مزمنی است که با اختلالات انگیزشی شدید و از دست دادن تسلط رفتاری همراه است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مراقبه بر بهزیستی روان شناختی، تنظیم هیجان و کیفیت خواب زندانیان مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر صنعتی انجام شد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع نیمه آزمایشی است که از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش، تمامی مددجویان اردوگاه حرفه آموزی و کاردرمانی آذربایجان غربی در سال ۱۴۰۱ بود که به سوء مصرف مواد مخدر صنعتی مبتلا بودند (۹۲۰ نفر). ۳۰ نفر به شیوه در دسترس و بر اساس ملاک های ورود و خروج غربال شدند و در دو گروه ۱۵نفره به شیوه تصادفی ساده جایگزین شدند. یک گروه به عنوان گروه آموزش درمانی مراقبه و یک گروه هم به عنوان گروه گواه نام گذاری شدند. جهت آموزش مراقبه از راهنمای آموزش مراقبه لطفی کاشانی، مفید و سرفراز مهر (۱۳۹۲) در هشت جلسه ۶۰دقیقه ای استفاده شد و برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه تنظیم هیجان گارنفسکی و همکاران (۲۰۰۲)، پرسش نامه بهزیستی روان شناختی ریف (۱۹۹۵) و پرسش نامه کیفیت خواب پیتزبورگ (۱۹۸۹) استفاده شد. داده ها به کمک روش آماری استنباطی تحلیل کوواریانس تک متغیره با استفاده از نرم افزار SPSS ۲۶، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که میانگین سنی گروه آزمایش ۶/۰۴±۳۹/۲۳ سال و گروه کنترل ۷/۵۹±۴۲/۴ سال بود. بین دو گروه از نظر سن ارتباط معناداری وجود نداشت (۰/۱۲۵=p). همچنین یافته های پژوهش نشان داد که اثربخشی آموزش مراقبه بر بهزیستی روان شناختی (۰/۰۵>p)، تنظیم هیجان (۰/۰۵>p) و کیفیت خواب (۰/۰۵>p)، زندانیان مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر صنعتی مثبت و معنا دار بود. نتیجه گیری: آموزش مراقبه باعث افزایش بهزیستی روانی، تنظیم هیجان و کیفیت خواب زندانیان مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر صنعتی می شود.

Meditation, Well-Being, Emotional Regulation, Sleep Quality, Drug Abuse, آموزش مراقبه, بهزیستی روانشناختی, تنظیم هیجان, کیفیت خواب, مواد مخدر