مسعود وحدت طلب - استادیار معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز ،تبریز ایران.
فرهاد احمدنژاد - استادیار معماری اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز،تبریز،ایران.
محمدعلی نظری - دانشیار روانشناسی،دانشگاه تبریز ،تبریز، ایران.
حمید ندیمی - استاد معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی تهران،تهران،ایران.

هدف: در پژوهش حاضر متغیرهای مستقل، چهار تصویر معماری به صورت دو زوج ساده_یچیده و اسلامی_غیراسلامی در نظر گرفته شد تا تاثیر دو عامل پیچیدگی تصاویر معماری و پیشینه ذهنی مخاطب بر زمان ادراک شده و ضربان قلب بررسی شود. همچنین اثر تعاملی دو عامل بر زمان تولیدشده و میانگین ضربان افراد بررسی شد.روش: طرح پژوهش حاضر از نوع آزمایشی بوده و جامعه مورد مطالعه را تمام دانشجویان دانشکده­های مختلف دانشگاه هنر اسلامی تبریز در نیمسال اول و دوم سال تحصیلی ۹۵-۹۶ تشکیل می دادند که در نهایت، نمونه مورد مطالعه شامل دو گروه یکصد نفره از کل جامعه ذکر شده بود که به روش در دسترس انتخاب شده، در دو آزمون مجزا شرکت داده شدند. یافته­ ها: یافته­ ها نشان می دهند که عامل پیچیدگی تصاویر هم بر زمان تولید شده افراد و هم بر میانگین ضربان قلب آنها تاثیر دارد. در حالی که تاثیر پیشینه دهنی مخاطب از تصاویر اسلامی و غیراسلامی فقط بر میانگین ضربان افراد تاثیر معناداری دارد.. نتیجه­ گیری:یافته ها در بسیاری از زمینه­ ها، مطابق و قابل مقایسه با یافته­ های پژوهش­ های قبلی است و ضرورت وارد شدن موضوعات "اکولوژیک" و نزدیک تر به محیط واقعی را به حوزه ادبیات پژوهشی ادراک زمان نشان می دهد.

زمان, تولید زمان, ادراک بصری, پیچیدگی بصری, ضربان قلب