محمود صفری - بخش تحقیقات ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی کرج، ایران
الیاس دهقان - بخش تحقیقات ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی کرج، ایران

چکیده گندم یکی از محصولات استراتژیک کشور است که با پیشرفت مکانیزاسیون کشاورزی در سال های اخیر، توسط کمباین های پیشرفته برداشت می شود. در این تحقیق میزان تلفات کمباینی، تلفات طبیعی،ظرفیت مزرعه ای، درجه خلوص دانه و عملکرد محصول گندم در حین برداشت توسط کمباین­های رایج در استان قم مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به­صورت  طرح کاملا تصادفی اجرا شد. تعداد کل کمباین­های فعال ۱۱۰ دستگاه و تعداد نمونه­های مورد بررسی ۲۰ دستگاه بود. از این کمباین­ها، ۳۵ درصد نیوهلند TC۵۰۷۰، ۳۰ درصد جاندیر JD۱۰۵۵، ۱۵ درصد جاندیر JD۱۱۶۵ و ۲۰ درصد باقیمانده مربوط­ به­کمباین های نیوهلند TC۵۰۸۰، جاندیر JD۹۵۵ و JD۱۴۵۰  و سمپو (۳۰۶۵L) بود. نتایج نشان دادند که متوسط میزان تلفات طبیعی گندم در این منطقه، ۶۶/۱ درصد، تلفات کمباینی ۴۱/۱ درصد و مجموع کل تلفات طبیعی و کمباینی برداشت گندم در این استان ۰۷/۳ درصد است.  ۰۶/۰ درصد از تلفات، مربوط به­ انتها و ۳۵/۱ درصد آن مربوط به دماغه کمباین بود.  مقایسه سه­مدل کمباین غالب TC۵۰۷۰، JD۱۱۶۵ و JD۱۰۵۵ نشان داد که تلفات دانه در کمباین ۱۰۵۵JDبا ۶۱/۵ درصد به­طور معنی­داری از دیگر کمباین­ها بیشتر است. بین کمباین ها از نظر ظرفیت مزرعه ای، اختلاف معنی داری در سطح ۵% وجود داشت. ظرفیت مزرعه ای کمباین های TC۵۰۷۰، JD۱۱۶۵ و JD۱۰۵۵به­ترتیب ۲۳/۱، ۷۸/۰ و ۸۳/۰ هکتار بر ساعت بود. با توجه به­نتایج به­دست آمده، به­دلیل پائین بودن تلفات، درصد خلوص قابل قبول و ظرفیت مزرعه ای مناسب، به­ترتیب استفاده از کمباین های JD۱۱۶۵ و TC۵۰۷۰ قابل توصیه است.

واژه های کلیدی: تلفات, برداشت, تلفات کمباین, گندم