فاطمه نجفی - Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
وحید دستیار - University of Mazandaran

هدف: در پژوهش حاضر، اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر انعطاف پذیری شناختی و تاب آوری دانش آموزان با نقص بینایی (کم بینا و نابینا) شهر یاسوج بررسی شده است. روش: این پژوهش به روش نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان با نقص بینایی مدرسه شقایق شهر یاسوج است که در سال تحصیلی ۱۳۹۷-۹۸ مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش نیز شامل تمامی جامعه آماری (۱۰ نفر مورد آموزش ذهن آگاهی قرار گرفتند و ۱۰ نفر دانش آموز که هیچ مداخله ای روی آنها انجام نشد) بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار به کار رفته در این پژوهش آموزش مداخله ذهن آگاهی، پرسشنامه تاب آوری کونر و دیویدسون (۲۰۰۳) و پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی مارتین و روبین (۱۹۹۵) بود. روش مداخله ذهن آگاهی به مدت ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای برای گروه آزمایش ارائه شد. داده ها با نرم افزار  Spss-۲۱ و آزمون تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. یافته ها: نتایج به دست آمده از مقایسه پس آزمون مولفه های انعطاف پذیری شناختی و تاب آوری در دو گروه با کنترل کردن اثر پیش آزمون، پس از شرکت در جلسه های مداخلات ذهن آگاهی نشان داد نمرات مولفه های انعطاف پذیری شناختی و تاب آوری دانش آموزانی که در گروه آزمایش شرکت داشتند، نسبت به آنهایی که در گروه کنترل جایگزین شده بودند، افزایش معناداری داشت (۰۵/۰ ≥ P). نتیجه گیری: آموزش ذهن آگاهی می تواند رویکردی موثر در انعطاف پذیری شناختی و تاب آوری افراد کم بینا و نابینا باشد.

Cognitive flexibility, Resilience, Mindfulness, Low vision, Blind, انعطاف پذیری شناختی, تاب آوری, ذهن آگاهی, کم بینا, نابینا.