سپیده دانشور - دانشجوی کارشناسی ارشد خاکشناسی دانشگاه زنجان
احمد گلچین - استاد گروه خاکشناسی دانشگاه زنجان
شروین احمدی - استادیار پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران

یکی از معضلات امروزه بشر به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک، شور و قلیا شدن اراضی کشاورزی است. با توجه به این که خاک های مبتلا به نمک گستره ی وسیعی از کشور ایران را در بر گرفته اند، این مطالعه با هدف اصلاح خاک های سدیمی صورت گرفت. به منظور بررسی تأثیر گچ یا سولفات آلومینیوم همراه با یک پلیمر محلول در آب (غیریونی)، نشاسته بهینه شده و رس نانو (Cloisite Na+) یا مخلوطی از آن ها بر ویژگی های فیزیکی یک خاک سدیمی، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی به اجرا درآمد. تیمارها شامل شاهد، رزین58، نشاسته بهینه شده + رزین58، رس نانو + نشاسته بهینه شده، رس نانو + رزین58، رس نانو + نشاسته بهینه شده + رزین58 بود که همگی در سطح 150 کیلوگرم در هکتار مصرف شدند. این تیمارها یا بدون ماده اصلاحی و یا همراه با گچ به اندازه نیاز گچی و یا همراه با سولفات آلومینیوم به اندازه نیاز گچی به کار برده شدند به طوری که 18 تیمار وجود داشت که در 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. پس از اعمال تیمارها درصد رس قابل انتشار مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که اثر مواد اصلاحی معدنی و تیمارهای مصرف شده شامل پلیمر محلول در آب، نشاسته بهینه شده و نانوکلی بر میزان رس قابل انتشار در سطح آماری یک درصد معنی دار بود. مؤثرترین تیمار در کاهش درصد رس قابل انتشار تیمار 150 کیلوگرم در هکتار رس نانو + نشاسته بهینه شده + رزین 58 توأم با سولفات آلومینیوم بود و کمترین میزان کاهش در تیمار شاهد (بدون ماده ی اصلاحی معدنی و آلی) اندازه گیری گردید.

پلیمر، خاک سدیمی، رس نانو، سولفات آلومینیوم، گچ، نشاسته بهینه شده