برنامه ریزی در جهت معماری اقلیمی با بهره گیری از شاخصهای بیوکلیماتیک به منظور توسعه پایدار (مطالعه موردی شهر گناباد)

معماری اقلیمی همان طراحی ساختمان است که در آن آسایش انسان فدای زیبایی ساختمان نشود و دانشی است که شیوه استفاده از عناصر اقلیمی در جهت طراحی اصولی ساختمان را امکان پذیر می سازد . امروزه مطالعات و بررسی های بیوکلیمای انسانی می تواند پایه واساس برنامه ریزیهای شهری، عمرانی، سکونتگاهی، معماری، جهانگردی و... باشد و نتایج بدست آمده از این پژوهش ها می تواند در اسکان بشر وتوسعه سکونتگاههای موجود بهره برداری شود.منطقه مورد مطالعه در استان خراسان رضوی (گناباد) به دلیل واقع شدن در حاشیه کویر دارای آب وهوای خشک ونیمه بیایانی است. لذا ضرورت همسازی اقلیم ومعماری در این شهر به منظور استفاده بهینه از منابع ملی و صرفه جویی در زمینه مصرف انرژی در بخش ساختمان، متناسب با اقلیم موجود و موقعیت منطقه احساس می شود. در این پژوهش سعی شده است آسایش یا عدم آسایش انسان بر اساس مدلها وشاخصهای زیست اقلیمی فشار عصبی ، ترموهیگرومتریک و گیونی با استفاده از اطلاعات آماری ایستگاه هواشناسی شهر گناباد طی سالهای1368-1389 ارزیابی شود. نتایج حاصل از این مقاله نشان می دهد که معماری سنتی ایران در گناباد، با تکیه بر منابع طبیعی انرژی شکل گرفته است ومنطقه در طول سال از نظر بیوکلیمایی، از شرایط متفاوتی برخوردار است. در ماههایی که شرایط فشار بیوکلیمایی حاکم می باشد و دارای کم ترین کیفیت آسایش اقلیمی است؛ میل به یک زندگی همراه با آسایش و داشتن محیطی سالم و پرنشاط بایستی در برنامه ریزی طراحی مسکن و الگوی معماری و مصالح انتخابی مساکن جدید به دقت مورد توجه مسئولان ذیربط قرار گیرد. در این مدلها وشاخصها، رهنمودها و ارزیابی های لازم از نظر آسایش یا عدم آسایش انسان در مواقع مختلف سال، مناسب با ویژگیها و خصوصیات اقلیمی شهر گناباد ارایه می شود ، که می تواند نقطه عطفی در برنامه ریزیهای ناحیه ای و توسعه سکونتگاهها در راستای معماری پایدار باشد.

Keywords:

معماری اقلیمی , شهر گناباد , شاخص فشار عصبی , شاخص ترموهیگرومتریک , توسعه پایدار