محمد حسن عظیمی - استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
سمیرا اسماعیلی - دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی. دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

هدف: هدف از انجام این پژوهش، شناسایی مولفه‎های هوش مصنوعی در پایگاه‎های اطلاعاتی ایرانی و میزان استفاده از آنها در این پایگاه‎ها است. روش‎ پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی و با روش اسنادی و پیمایشی انجام شده است. جامعه‎ی آماری این پژوهش شامل ۷ پایگاه اطلاعاتی ایرانی(نورمگز، نورلیب، مگایران، سیویلیکا، ایرانداک، آی اس سی و اس آی دی) است. ابزار گردآوری داده‎ها، یادداشت برداری و سیاهه ی وارسی محقق ساخته و مصاحبه با خبرگان است. تجزیه و تحلیل داده‎ها با استفاده از نرمافزارSPSS انجام شده است.یافته ها:یافته ها نشان داد که پایگاه اطلاعاتی ایرانداک بیشترین و پایگاه های سیویلیکا و مگایران کمترین استفاده را از مولفه ­های هوش مصنوعی داشتند. همچنین مولفه­ های "تشابه‎یابی معنایی" و" منابع مرتبط و عبارات پیشنهادی"  بیشترین استفاده را در پایگاه های اطلاعاتی ایرانی داشته و مولفه ­های "ابهام‎زدایی کلمات در متن"، "تشخیص و طبقه‎بندی اسامی"، "مترجم های تصویری"، "شرح تصویر"، "تبدیل گفتار به نوشتار"، "تبدیل نوشتار به گفتار"، "مترجم‎های صوتی" کمترین استفاده را در آنها داشته­اند.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که استفاده از مولفه­ های هوش مصنوعی در پایگاه­ های اطلاعاتی ایرانی میتواند زمینه تسریع و تسهیل فرایندهای پردازش، ذخیره و بازیابی منابع را در پایگاه ­های اطلاعاتی ایرانی فراهم کند.

هوش مصنوعی, پردازش متن, پردازش تصویر, پردازش گفتار, پایگاه اطلاعاتی