یعقوب نوروزی - عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه قم
سکینه فلسفین - دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم تحقیقات

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تصاویر کتاب­های مرجع کودک و نوجوان و تجزیه و تحلیل و میزان مطابقت تصاویر کتاب­ها، با معیارها­ی ارائه شده در این زمینه است. روش­پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش به کار­گرفته شده در این پژوهش، تحلیل محتوا و ­از نوع ­کمی ­است. جامعه ­آماری این پژوهش شامل ۲۱۶ عنوان ­کتاب­­ مرجع کودک و نوجوان است که برای اولین بار در طول سال­های مورد بررسی چاپ شده­اند. ابزارگردآوری داده ها، سیاهه وارسی است که روایی آن به تایید صاحب­نظران رسید. برای سنجش میزان پایایی ابزار پژوهش از «ضریب آلفای کرونباخ» استفاده شد که معادل ۹۲۱/۰ بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آمار توصیفی شامل فراوانی و درصد فراوانی استفاده شد. یافته­ها: در این پژوهش چهار عامل؛ رنگ، کیفیت، محل قرار گرفتن و بومی بودن تصاویر در جامعه پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیش از ۸۷ درصد از تصاویر رنگی و ۵۶ درصد نیز از کیفیت مطلوب برخوردارند. همچنین ۷۸ درصد از تصاویر در محل اصلی قرار دارند و ۱۴ درصد نیز برگرفته از نسخه اصلی اثر هستند. ضمن اینکه نیز به لحاظ مولفه های کیفیت کلی تصاویر و بومی بودن، تصاویر دارای ضعف و در کتاب­های ترجمه شده فاقد نوآوری بودند. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر ضمن تهیه سیاهه­ی وارسی در زمینه کیفیت تصاویر کتاب­های مرجع کودکان و نوجوانان براساس پیشینه­های موجود و نیز نظر متخصصان، این امکان را فراهم آورده است تا استفاده­کنندگان کتاب های مرجع در انتخاب خود تصمیم بهتری بگیرند. از مجموع یافته­ها می­توان به این نتیجه رسید که تصاویر از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند و ناشران بیش از این باید به کیفیت تصاویر اهمیت دهند.

ارزیابی کتاب های مرجع, منابع مرجع, کودک و نوجوان, تصاویر, مطالعات ارزیابی