مهدی محمدی - عضو هیات علمی دانشگاه قم
نیره خرداد شهری - دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات آرشیوی دانشگاه الزهرا
عیسی زارعی - دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

هدف: هدف پژوهش حاضر، ارزیابی وضعیت و خدمات میز مرجع مجازی در وب سایت کتابخانه­های دانشگاه­های دولتی است. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی - ارزشیابی و نوع پژوهش کاربردی، با رویکرد کمی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل ۹۰ وب سایت کتابخانه های دانشگاه های دولتی ایران می­باشد که از سرویس رتبه­بندی دانشگاه­ها (فور آی سی یو) برگرفته شده است. اطلاعات هر وب سایت بر روی چک ­لیست محقق ساخته ای گردآوری و داده های آن جهت تجزیه و تحلیل، وارد نرم افزار اکسل شده و یافته ها در قالب جداول و نمودار ارائه شده است. یافته ها: یافته ها نشان داد که از ۹۰ دانشگاه مورد بررسی، ۲۲ دانشگاه در تهران و ۶۸ دانشگاه در شهرستان ها فعالیت می کنند. ۶۶/۷ درصد از این دانشگاه ها، پیوند مربوطه به کتابخانه را به صورت مستقیم و ۱۵ درصد نیز به صورت غیرمستقیم در صفحه اصلی وب سایت دانشگاه قرار داده اند. از ۹۰ سایت مورد بررسی، ۴۱ درصد دارای میز مرجع مجازی بودند و ۵۵ درصد نیز فاقد این لینک بودند. ۷۷ درصد از وب سایت های دارای میز مرجع مجازی از فرم وبی استفاده می کنند که دارای آیتم های محدودی هستند. در بین وب سایت های مورد بررسی، فقط ۱۱ مورد دارای خط مشی و سیاست های مدون و سوال های FAQ و... بوده است. نتیجه گیری: جمع بندی یافته ها حاکی از آن است که بسیاری از کتابخانه ها هر چند لینک مربوط به میز مرجع مجازی را در وب سایت خود قرار دادند، اما فعالیت های آنها چشمگیر نیست که بتواند انگیزه مراجعه های بعدی را در کاربران به وجود آورد. به طوری که از بین ۹۰ دانشگاه مورد بررسی فقط میز مرجع ۲ دانشگاه فعال بوده و به سوال های پرسیده شده از سوی محققان پاسخ دادند.

خدمات مرجع, میز مرجع مجازی, کتابخانه های دانشگاهی, وب سایت کتابخانه های دانشگاهی