علیرضا اسفندیاری مقدم - عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان،
محمد حسن زاده - عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه تربیت مدرس

هدف: هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل بازدارنده تولیدات علمی زنان ایرانی در آی. اس. آی بین سال­های ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۹     می­باشد. روش پژوهش: این پژوهش کاربردی به روش مطالعه کتابخانه­ای و پیمایشی به انجام رسیده است. برای شناسایی زنان دارای تولیدات علمی در آی. اس. آی، گردآوری اطلاعات از پایگاه  (Web of Science)WoSمتعلق به موسسه ISIاستفاده شد و برای گردآوری اطلاعات مربوط به عوامل بازدارنده تولیدات علمی زنان از پرسش­نامه محقق­ساخته استفاده گردیده است. پرسش­نامه مذکور، پس از بررسی روایی و پایایی، به تعداد ۱۰۰ نفر از نویسندگان زن ارسال گردید. یافته­ های: به لحاظ اولویت، جامعه پژوهش، بازدارنده­ترین عامل بر سر راه تولید علم خود را ضعف قوانین و مقررات می­دانند. به دنبال آن، بازدارنده­ترین عوامل عبارتند از طرز تلقی و نگرش جامعه به زنان، تاکید بر وظایف خانه­داری برای زنان، وجود سنت های دست و پا گیر برای زنان، بچه­داری و دغدغه تربیت فرزندان، و عدم امکان همکاری با مردان. نتیجه­ گیری: وجود فرهنگ مردسالاری در جامعه و جامعه علمی، و اشتغال ذهنی بیش از اندازه زنان به خاطر وظایف مدیریت خانه عوامل دوگانه­ای بودند که زنان مولد علم، جایگاه کمتری برای آنها قائل بودند. در پایان، در راستای توانمندسازی زنان برای تولید علم و تعدیل عوامل بازدارنده، برخی پیشنهادات اجرایی ارائه گردید.

کتابسنجی, تولیدات علمی, مشارکت علمی, عوامل بازدارنده, زنان, ایران