صالح آرخی - استادیار گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام
حسن فتحی زاد - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابان زدایی، دانشگاه ایلام
سیده فاطمه موسوی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابان زدایی، دانشگاه کاشان
حمیدرضا ناصری - استادیار مرکز تحقیقات بین المللی بیابان،تهران

پایش زمانی و دقیق تغییر عوارض سطح زمین برای درک روابط و کنش های متقابل بین انسان و پدیده های طبیعی به منظور تصمیم گیری بهتر خیلی مهم است. داده های سنجش از دور منابع اولیه ای هستند که به طور گسترده برای پایش تغییر در دهه های اخیر مورد استفاده واقع شده اند. در این مطالعه تصاویر لندست(MSS) سال 1975 و لندست (ETM+) سال 2003 با استفاده از شش تکنیک پایش تغییر در منطقه بیابانی دهلران استان ایلام با مساحت 215863 هکتار آنالیز شده اند. تکنیک های پایش تغییر مورد استفاده در این مطالعه شامل تفاضل تصویر، آنالیز مولفه های اصلی، تفاضل NDVI، آنالیز مولفه های متعارف، تفاضل تسلدکپ(روشنایی) و روش مقایسه پس از طبقه بندی بوده اند. در این مطالعه جهت تعیین آستانه در روش هایی که نیازمند تعیین آستانه هستند از روش آماری استفاده شده است و بر این اساس مشخص شده است که آستانه تغییر در منطقه مورد مطالعه با 1 انحراف از میانگین قرار داشته است. پس از تعیین آستانه تغییر، مناطق دارای تغییرات کاهشی، افزایشی و بدون تغییر مشخص گردیده است. جهت ارزیابی دقت تکنیک های پایش تغییر پس از برداشت واقعیات زمینی که از طریق بازدید میدانی و تصاویر ماهواره ای Google Earth به دست آمد، از دقت کل و ضریب کاپا استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده مشخص گردید که روش تفاضل PCA2 با دقت کل 85 و ضریب کاپای 0.75 از بین تکنیک های پایش تغییر مورد استفاده در این مطالعه بیشترین دقت و روش تفاضل تسلدکپ(روشنایی) با دقت کل 60 و ضریب کاپای 0.53 کمترین دقت را در پایش تغییرات کاربری اراضی منطقه مورد مطالعه داشته اند.

تفاضل تصویر، آنالیز مولفه های اصلی، تفاضل NDVI، آنالیز مولفه های متعارف، تفاضل تسلدکپ، مقایسه پس از طبقه بندی