ابوطالب امینی - کارشناس ارشد منابع طبیعی و آبخیزداری
محمد پیشگو - کارشناس ارشد سازه های آبی
فاطمه صادقی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی

محدویت منابع آب و عملکرد ضعیف شبکه های آبیاری ضرورت بهبود بهره وری از آب، ارتقا عملکرد و مدیریت شبکه های آبیاری با بهره گیری از سامانه های کنترل خودکار را ایجاب می کند. طرح های تله متری نمونه بارز خودکارسازی است. SCADA ، به معنی سیستمهای کنترل نظارتی و سرپرستی داده است، امروزه به طور گسترده در صنایع مختلف از جمله صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، برق، آب و برای سرپرستی داده های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. این سیستم کاملاً کنترلی نیست بلکه بیشتر تمرکز آن بر نظارت است در واقع اسکادا یک بسته نرم افزاری است که بر روی سخت افزارهای اجرا کننده آن قرار می گیرد. این سیستم شامل دو بخش : سرپرستی داده و کنترل است که در بخش اول دریافت، تجزیه تحلیل و پردازش کلیه اطلاعات دریافتی از میدان(field) انجام می گیرد. داده ها عموماً بصورت گرافیکی نمایش داده می شوند و با شرایط بحرانی مقایسه می گردند و درصورتی که از آن تجاوز کند آلارم زده می شود. بخش دوم فرآیند که کنترل است، فرامین از ایستگاه کنترل مرکزی توسط کاربر و یا به صورت خودکار توسط سیستم ارسال می گردد. در این مقاله مروری بر تاریخچه اسکادا، روند توسعه این سیستم و برخی کاربردهای آن در جهان و ایران ذکر می گردد.

شبکه های آبیاری ، کنترل، خودکارسازی، اسکادا