نوید اصغریان - دانش آموخته کارشناسی ارشد پرورش و مدیریت تولید طیور، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
رامین نجفی قراجه - استادیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
میثم ابطحی فروشانی - استادیار، گروه ایمنی شناسی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه ارومیه

به منظور بررسی اثر اسانس نعناع و اکالیپتوس بر عملکرد، خصوصیات لاشه و سیستم ایمنی جوجه های گوشتی در شرایط تنش گرمایی، آزمایشی با استفاده از ۲۵۰ قطعه جوجه نر یک روزه سویه راس ۳۰۸ در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار و پنج تکرار و ۱۰ جوجه در هر تکرار به مدت ۴۲ روز انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل: ۱) تیمار شاهد منفی (تیمار در شرایط دمایی طبیعی)، ۲) تیمار شاهد مثبت (در شرایط تنش گرمایی)، ۳) تیمار شاهد مثبت + ۰۵/۰ میلی لیتر اسانس نعناع در هر لیتر آب آشامیدنی، ۴) تیمار شاهد مثبت + ۰۵/۰ میلی لیتر اسانس اکالیپتوس در هر لیتر آب آشامیدنی و ۵) تیمار شاهد مثبت + ۰۵/۰ میلی لیتر اسانس نعناع + ۰۵/۰ میلی لیتر اسانس اکالیپتوس در هر لیتر آب آشامیدنی بودند. تنش گرمایی در دوره پایانی (روز ۲۶-۴۲ دوره آزمایشی) و در دمای ۱± ۳۲ سلسیوس به صورت دوره ای (از ساعت نه صبح تا پنج بعدازظهر) اعمال شد. نتایج نشان داد که در دوره پایانی و کل دوره آزمایشی، تنش گرمایی موجب کاهش مصرف خوراک شد (۰۵/۰>P). تنش گرمایی سبب افزایش وزن نسبی روده، کاهش وزن نسبی ران و کاهش میزان تکثیر و زنده­مانی لنفوسیت­ها شد (۰۵/۰>P) و شدت انفجار تنفسی سلول های فاگوسیتیک خون محیطی را کاهش داد (۰۱/۰P<). استفاده از اسانس اکالیپتوس و مخلوط دو اسانس گیاهی سبب بهبود میزان تکثیر لنفوسیت­ها شده و کاهش ناشی از تنش گرمایی را جبران کرد (۰۵/۰>P). استفاده ترکیبی از اسانس نعناع و اکالیپتوس سبب بهبود شدت انفجار تنفسی ماکروفاژها نسبت به تیمار شاهد منفی و مثبت شد (۰۱/۰P<). در مجموع، استفاده از اسانس­های گیاهی نعناع و اکالیپتوس موجب بهبود عملکرد سیستم ایمنی شد، ولی تاثیری بر عملکرد جوجه­های گوشتی نداشت.

اسانس نعناع, اسانس اکالیپتوس, تنش گرمایی, جوجه گوشتی, سیستم ایمنی