گل محمد گریوانی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع خراسان رضوی

تخریب پوشش گیاهی عرصه‌های طبیعی، کاهش حاصلخیزی خاکها در اثر عدم رعایت روشهای اصولی و بهینه بهره‌برداری از منابع آب و خاک، کاهش روز افزون منابع آبی و شور شدن آنها، گسترش مراکز سکونت‌گاهی و فشار ناشی از ورود فناوریهای نوین و ناسازگار با اکوسیستمهای مناطق خشک و نیمه خشک از جمله ظواهر پدیده گسترش و توسعه پدیده بیابانها است. لذااتخاذ معیار و مدلهایی یکسان برای ارزیابی بیابان‌زایی و پایش تخریب اراضی در تمام نقاط جهان را ضروری می نماید. هدف اصلی از تحقیق حاضر، بررسی در زمینه تعیین فرایند های اصلی تأثیر گذار بر بیابانزایی در خراسان شمالی و ارائه روش مناسب بهره برداری بهینه و پایدار از محیط طبیعی است. نتایج نشان دادند که در چهار مقطع زمانی درمقطع اول (1351)79.4 درمقطع دوم (1378)79.7ودردوره سوم(1390)78.1 درصد از تمام سطح مناطق تحت مطالعه تحت تأثیر فرایند های مختلف بیابانزایی با شدت‌های متفاوت قرار داشته است. پدیده غالب در این منطقه درتمامی مقاطع فرایند نوع اول یعنی تخریب پوشش گیاهی توأم با فرسایش آبی و بادی بوده و سهم بزرگی از آن به ترتیب در سه مقع زمانی 49.3، 48.4، و 40.3 درصد بوده است.

بیابانزایی، خراسان شمالی،تخریب پوشش گیاهی، فرسایش آبی وبادی و شوری ثانویه