پیمان عینی پور - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
مرتضی چاجی - دانشیار گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
محسن ساری - دانشیار گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

آزمایش حاضر به منظور یافتن مقدار مناسب استفاده از بقایای لوبیا و یافتن جایگزین مناسب آنها در جیره بره های پرواری انجام شد. برای تعیین ارزش غذایی بقایای لوبیا، ترکیب شیمیایی آن اندازه گیری شد. سپس نه جیره آزمایشی تهیه شدند که در آن ها، مقادیر صفر، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد بقایای لوبیا جایگزین کاه گندم یا سیلاژ ذرت شد. از روش تولید گاز و هضم دو مرحله ای برای تعیین قابلیت هضم و تخمیر این جیره ها استفاده شد. غلظت پروتئین و چربی بقایای لوبیا، کاه گندم و سیلاژ ذرت مورد استفاده در آزمایش حاضر به­ ترتیب برابر با ۹/۶ و ۶/۳، ۴/۷ و ۰/۹، ۸/۱ و ۰/۳ درصد بود. جایگزینی ۷۵ و ۱۰۰ درصد بقایای لوبیا با کاه گندم و تمام سطوح جایگزینی آن با سیلاژ ذرت منجر به افزایش معنی دار تولید گاز شد. نرخ تولید گاز در جایگزینی ۷۵ و ۱۰۰ درصد بقایای لوبیا با سیلاژ ذرت نسبت به شاهد و جیره هایی که ۲۵ و ۵۰ درصد بقایای لوبیا با کاه گندم جایگزین شده بود، افزایش نشان داد. بازده تولید توده زنده میکروبی در جیره ای که در آن ۱۰۰ درصد کاه گندم با بقایای لوبیا جایگزین شده بود، بیشترین مقدار بود (۶۵ درصد) و با جیره شاهد (۵۰/۶۰ درصد) اختلاف معنی داری داشت. جایگزینی بقایای لوبیا تاثیری بر قابلیت هضم ماده خشک و الیاف نامحلول در شوینده خنثی نداشت. بنابراین، سطوح  ۷۵ و ۱۰۰ درصد بقایای لوبیا جایگزین با کاه گندم و یا ۲۵ و ۵۰ درصد به صورت جایگزین با سیلاژ ذرت بهترین نتیجه را نشان دادند و می توان برای استفاده در جیره های پرواری توصیه کرد.

بقایای لوبیا, توده زنده میکروبی, تولید گاز, هضم پذیری