ابوالفضل صالحی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
داریوش علی پور - دانشیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
سهیلا میرزایی - استادیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
خلیل زابلی - استادیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان

این پژوهش به منظور بررسی ترکیب شیمیایی، تولید گاز و فراسنجه­های تخمیر آزمایشگاهی تفاله گوجه­­­فرنگی و پوست­پسته عمل­آوری شده با قارچ پلوروتوس ساجور کاجو انجام شد. تیمارهای آزمایشی برای تفاله گوجه­ فرنگی شامل شاهد (انکوبه نشده)، شاهد مثبت (انکوبه شده بدون تلقیح)، عمل­آوری شده با میسلیوم قارچ و عمل­آوری شده با اسپان قارچ بود و برای پوست­پسته نیز شامل شاهد (انکوبه نشده)، شاهد مثبت (انکوبه شده بدون تلقیح) و عمل­آوری شده با اسپان قارچ بود. مقدار ۲۵ گرم از هر یک از دو نمونه فوق در ۳ تکرار برای تهیه هر یک از تیمارها به درون ارلن شیشه­ای ریخته شد و پس از استریل شدن به­مدت ۳ هفته در درون انکوباتور در دمای ۲۵ درجه سانتی گراد نگه داری شدند. داده­ها براساس طرح کاملا تصادفی آنالیز شدند. غلظت ماده­خشک، خاکستر، پروتئین­خام در تفاله گوجه­فرنگی به­ترتیب ۲۷/۹۵، ۴۰/۲ و ۸۱/۱۲ درصد و در پوست­پسته به­ترتیب ۶۳/۹۴، ۳۳/۹ و ۸۱/۷ درصد بود. عمل­آوری با قارچ موجب افزایش این ترکیبات در هر دو نمونه شد. (۰۵/۰P<). ترکیبات فنولی پوست­پسته با عمل­آوری با قارچ کاهش یافت (۰۵/۰P<). حجم گاز تولید شده در طول ۲۴ ساعت، گوارش­پذیری ظاهری ماده­خشک و گوارش­پذیری حقیقی ماده­آلی در تفاله گوجه­­فرنگی عمل­آوری شده نسبت به شاهد کاهش یافت (۰۵/۰P<). اما مقادیر فوق در پوست­پسته تحت تاثیر عمل­آوری قرار نگرفت. پتانسیل تولید گاز در تفاله گوجه­فرنگی فرآوری شده با اسپان نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت (۰۵/۰P<). به­طور کلی، نتایج این مطالعه نشان داد عمل­آوری با قارچ پلوروتوس ساجور کاجو، ارزش غذایی تفاله گوجه­­فرنگی و پوست­پسته را به­طور مطلوبی افزایش نداد.

تخمیر شکمبه, ترکیب شیمیایی, ترکیبات فنولیک, تولید گاز, تخمیر شکمبه ای