علیرضا وفایی فرد - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
علی باقری - دانشیار مهندسی منابع آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
حجت میان آبادی - استادیار مهندسی منابع آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
میثم فرج زاده - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

وجود گروداران متنوع با منافع و اهداف متفاوت، کمیابی و توزیع نامتوازن آب و افزایش تقاضای آن باعث شده است تا مناقشه به یکی از اصلی ترین مسائل آبی تبدیل شود. به دلیل برهم کنش سیستم های آبی با دیگر سیستم های انسانی، مواجهه صحیح با مناقشات آبی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اولین مرحله در مواجهه با مناقشه، تحلیل و شناخت آن است. انتقال آب به عنوان یک راه کار اصلی برای مواجهه با مساله کمیابی آب شرب تهران، منجر به ایجاد بالقوه مناقشات متعدد در حوضه های آبریز مبداء شده است. به دلیل تاثیر مستقیم مناقشات ایجاد شده در تامین آب شرب تهران، این تحقیق بر آن شد تا زمینه­ مناقشات موجود در حوضه های آبریز تامین کننده آب شرب شهر تهران را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. در این راستا، شناسایی و تحلیل موضوعات، دلایل و گروداران مناقشات آبی و نوع روابط میان گروداران، اهداف اصلی این تحقیق را تشکیل دادند. بر این اساس، مناقشات آبی در حوضه های مورد نظر با استفاده از ابزار نگاشت مناقشه براساس چارچوب Conflict and Development Analysis سازمان ملل مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج مطالعات نشان داد به طور کلی مناقشات آبی موجود در حوضه های مورد مطالعه در زمینه های تخصیص حقابه، توسعه و محیط زیست هستند. اصلی ترین دلیل ایجاد مناقشه در حوضه های مزبور نیز، انتقال آب به شهر تهران بدون درنظر گرفتن ابعاد انسانی و منافع و ملاحظات حوضه های مبدا است. بر این اساس، کنشگران درگیر در این مناقشه به تفکیک هر یک از حوضه­ های مبدا مشخص شدند و رابطه مناقشه ­آمیز یا اتحاد بین این کنشگران در قالب یک نگاشت تحلیلی به نمایش درآمد.

مناقشات آبی, نگاشت مناقشه, آب شرب تهران, سد کرج, سد طالقان, سد لتیان, سد ماملو, سد لار