میثم فرج زاده ارنساء - مهندسی منابع آب دانشگاه تربیت مدرس
حجت میان آبادی - دانشگاه تربیت مدرس
علی باقری - دانشگاه تربیت مدرس، گروه مهندسی منابع آب

تعریف مناقشه، به سادگی شمردن مصادیق آن نیست و در ادبیات تحقیق، تعریف واحد و جامعی برای مناقشه وجود ندارد. نبود تعریف جامع و مورد اجماع برای مناقشه یکی از چالشهای اصلی و بنیادین در حوزه مطالعات مناقشات بصورت عام و مناقشات آبی بصورت خاص است که امروزه نیز همچنان به قوت خود باقی است. هدف از این مقاله، بازاندیشی در چیستی، ماهیت و مفاهیم اصلی مناقشه با تلاش برای تبیین کارکرد آن در مواجهه با مناقشات آبی است. بر این اساس، این مقاله با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی، به واکاوی و بازاندیشی در چیستی و ماهیت مناقشه می پردازد و مفاهیم اصلی مناقشه در ذیل چهار سوال اصلی جمع آوری و ارائه می شوند. علاوه بر این، دو زمینه عمده مورد استفاده در مطالعات مناقشات آبی، یعنی نظریه بازیها و رویکرد مناقشه/همکاری، در مقایسه با مفاهیم نوین دانش مناقشه مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته اند. نتایج مطالعات نشان می دهد که در مطالعات مرتبط با مناقشات آبی به ماهیت،مفاهیم و ویژگیهای اصلی مناقشه توجه نمیشود و رویکردها و دیدگاه های غالب در مواجهه با مناقشات آبی، متناسب با فلسفه سنتی مربوط به اوایل قرن بیستم و ابزارهای مورد استفاده در این حوزه نیز از نظر دوره زمانی، مربوط به دوران جنگ سرد است. در حالیکه این رویکرد و استفاده از ابزارصرفا تکنیکی،پاسخگوی ابعادپیچیده مناقشات در سیستمهای درهمتنیده آبی نیست.نتایج مطالعات همچنان نشان می دهد که در دوره اخیر، دانش مناقشه به ابزارهای نوین تحلیل/نگاشت مناقشه متوسل شده است، مفهومی که امروزه برای مواجهه با مناقشات آبی ضروری جلوه میکند وکمتر مورد توجه قرار دارد.

بازاندیشی, مناقشات آبی, نگاشت تحلیلی مناقشه, دانش مناقشه, مفاهیم مناقشه