بهزاد هاشمی - استاد یار و عضو هیات علمی گروه فرانسه واحد علوم و تحقیقات تهران .

پیدایش نظریه های جدید در عرصه نقد ادبی از یک سو ضرورت کاربرد شیوه های نوین در واکاوی و بررسی متون ادبی از جمله شعر را پیش کشیده و از سوی دیگر،در رویارویی با اشعار مشحون از انواع ایهام و استعاره و صنایع ادبی پیچیده، شیوه تحلیل سنتی کارایی خود را از دست داده است. لذا،لزوم اتخاذ کاربستی جدید برای تحلیل این متون ضروری می نماید.یکی از این رویکردها، نظریه"خوانش ادبی"در تفسیر شعر است که مایکل ریفاتر ،منتقد و نشانه شناس فرانسوی در اثر معروف خود به نام"نشانه شناسی شعر "در سال ۱۹۷۸ به راه انداخت. براساس آن، متون منظوم به دو شیوه خوانش دریافتی و خوانش ناپویا یا پسگرا تحلیل و واکاوی می شوند؛به این اعتبار،خواننده در خوانش نخست به درک معنای شعر نایل می شود،و با قرائت دوم به درک دلالت های متن دست می یابد. لذا،در چارچوب این تحقیق،پس از معرفی و تبیین نظریه ریفاتر، شعر"آلباتروس "،یکی از معروفترین شعرهای شارل بودلر که به لحاظ تصویری بسیار غنی بوده و سرشار از انواع آرایه های ادبی است، برمبنای رویکرد توصیفی تحلیلی و با تکیه برکاربست نشانه شناختی مایکل ریفاتر بررسی میشود.هدف از این جستار درک دقیق ظرایف و معانی پنهان این قطعه از بودلر به کمک خوانشی واپسگرا با استناد به چارچوب نظری تئوری ریفاتر است.نتایج تحقیق حاکی از آن است که نماد پرنده-شاعر،در حکم هسته مرکزی متن، خاستگاه و گرانیگاه شعر آلباتروس بوده و درک دلالت های متن از سوی خواننده مستلزم رمزگشایی از انواع انباشت و نظام توصیفی حاکم برمتن است.

: , نقد ادبی , مایکل ریفاتر , نشانه شناسی شعر , بودلر , , آلباتروس