مینا سودی - دانشجوی دکتری سازه های آبی/ گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
حجت احمدی - دانشیار / گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
مهدی یاسی - دانشیار/ گروه آبیاری و آبادانی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
استفانو سیبیلا - دانشیار /گروه مهندسی عمران و معماری، دانشگاه پاویا، پاویا، ایتالیا.
سجاد احمد حمیدی - استادیار/ گروه فیزیک، دانشگاه ایندیانا، پنسیلوانیا، ایالات متحده ی امریکا.

دریاچه ارومیه واقع در شمال­غرب ایران به دلیل عوامل طبیعی و انسانی با بحران جدی مواجه شده است. تنظیم منحنی فرمان سدها و باز توزیع بهینه آن­ها برای حفظ سلامتی اکوسیستم دریاچه ضروری است. در یک روش ساده هیدرولوژیکی رژیم جریان بهینه سدها با استفاده از حجم جریان حوضه آبریز پایین­دست می­تواند تخمین زده شود. بر این اساس در تحقیق حاضر منحنی فرمان سدهای مخزنی شهید­کاظمی، شهرچای، زولا، دیریک، عجب­شیر، ونیار و علویان در حوضه آبریز دریاچه ارومیه تحت سه سیاست متفاوت بهره­برداری (۳۰%، ۵۰% و ۸۰% از میانگین جریان سالانه به عنوان حجم آب قابل رهاسازی) محاسبه شده است. سپس با استفاده از داده­ی اندازه­گیری شده، مقدار ماهانه مولفه­ی QResidual (تلفات و آوردها در پایین­دست) محاسبه شد. در گام بعدی مولفه­ی QAAD (حجم آب در دسترس سالانه در آخرین ایستگاه آبسنجی) برای سه سناریو بهره­برداری از سد محاسبه شد. نتایج نشان داد با بکار بردن ۸۰% از میانگین جریان سالانه (سناریو ۳)، تمامی رودخانه­ها مقدار مثبتی برای QAADخواهند داشت؛ بنابراین سناریو ۳ به عنوان سناریو موثر بر احیای دریاچه انتخاب شد. درنهایت مقدار ماهانه QCAH(نزدیک­ترین هیدروگراف به هیدروگراف طبیعی رودخانه) در آخرین ایستگاه آبسنجی و QRW (حجم آب مورد نیاز ماهانه برای خروج از سد) محاسبه شد.

بهره برداری از سدها, روش هیدرولوژیکی, رژیم جریان رودخانه, دریاچه ارومیه