طاهره ملکی - دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی/ دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز.
حسین کوهستانی - دانشیار گروه ترویج و توسعه روستایی/دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز.
شاپور ظریفیان - دانشیار/ گروه ترویج و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه.
کیومرث زرافشانی - دانشیار/ گروه توریج و توسعه روستایی دانشگاه تبریز

پژوهش حاضر در راستای بررسی عوامل موثر بر حساسیت نسبت به بحران آب در دهستان های حوضه دریاچه ارومیه در استان آذربایجان شرقی صورت گرفت. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش، کلیه دهستان های استان آذربایجان شرقی بود (۶۸ دهستان) که داده های مورد نیاز جهت محاسبه حساسیت برای هریک از آن ها، در دو بخش اسنادی و میدانی جمع آوری شد وذ در نهایت، در رابطه حساسیت قرار داده شد تا میانگین حساسیت هر یک از آن ها به دست آید. بر اساس یافته های حاصل از پژوهش، ۴۷/۵۱ درصد از دهستان های حوضه دارای حساسیت بالا، ۲۵ درصد از حساسیت متوسط و بقیه از حساسیت کمی در برابر این بحران برخوردار بودند (۵۲/۲۳ درصد). در ادامه نتایج آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد، دهستان های مورد مطالعه از نظر متغیرهایی مانند: نرخ بیکاری، سطح سواد بهره بردار شاغل در بخش کشاورزی، قرار گرفتن در فاصله کمتر از دریاچه نسبت به سایر دهستان ها و تعداد چاه های غیر مجاز با یکدیگر تفاوت داشت و سبب افزایش حساسیت هریک از گروه های سه گانه شده بود. نتایج این مطالعه راهکارهایی را برای کارگروه ملی احیای دریاچه ارومیه به همراه داشته و بر اساس نتایج آن می توانند منابع مالی محدود را به دهستان های دارای حساسیت بیشتر تخصیص دهند تا از این طریق ار حساسیت آن ها کاسته شده و بر توان سازگاری آن ها افزوده شود.

استان آذربایجان شرقی, بحران آب, حساسیت نسبت به بحران آب, دهستان های حوضه شرقی, دریاچه ارومیه