مرتضی رحیم پور - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب/ دانشگاه تربیت مدرس تهران
سعید مرید - استاد/ گروه مهندسی منابع آب، دانشگاه تربیت مدرس.
نعمت الله کریمی - استادیار/ موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو، تهران، ایران.
هارون آیدین - دانشیار/ گروه مهندسی محیط زیست، دانشگاهVan .

دلیل رفتار غیر یکسان دریاچه ارومیه و وان ترکیه طی ده های اخیر یکی از سوالات چالشی بوده است. بدین منظور بخشی از پاسخ این سوال را می توان با بررسی تغییر کاربری اراضی- به عنوان اصلی ترین مولفه از عوامل انسانی، در این حوضه ها جستجو نمود. در این راستا، این مهم هدف تحقیق حاضر قرارداده شد. بدین منظور، ابتدا کارکرد روش های پیکسل مبنا و شئگرا در جهت تعیین کاربری اراضی حوضه دریاچه وان ترکیه طی سال های ۱۹۸۷ لغایت ۲۰۰۷ ارزیابی و سپس نتایج حاصل با پژوهش مشابه در حوضه آبریز دریاچه ارومیه مقایسه گردیدند.در این راستا، چهار روش بر مبنای دو رویکرد پیکسل پایه (ماهالانوبیس، حداکثر شباهت و ماشین بردار پشتیبان) و شئگرا (ماشین بردار پشتیبان- فازی) برای طبقه بندی اراضی مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفتند که نتایج حاکی از کارایی روش شئگرا (با ضرب کاپا ۸۱/۰ و دقت کلی ۸۶/۰) نسبت به سایر روش ها بود. همچنین نتایج مقایسه کاربری اراضی در این دو حوضه طی دوره ۲۰ ساله فوق نشان داد؛ کاربری اراضی در حوضه وان چندان دستخوش تغییرات شدید نشده، به این نحو که افزایش سطح زیر کشت آبی در حوضه وان حدود ۱۰ هزار و ارومیه ۱۳۶هزار هکتار بوده است. نکته قابل توجه تغییرات کاربری باغی می باشد که در حوضه ارومیه حدود ۲۷۳% (از ۳۵۱۳ به ۱۳۱۲۰ هکتار) و در حوضه وان بسیار ناچیز (کمتر از ۲۰%) بوده است. این تغییرات می تواند عامل مهمی در افزایش مصرف و کاهش ورودی ها به دریاچه ارومیه نسبت به دریاچه وان بوده باشد.

طبقه بندی شئ گرا, طبقه بندی پیکسل پایه, حوضه آبریز دریاچه وان ترکیه, تصاویر ماهوارهLandsat