داود رجبی - دانشجوی دکتری / مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان
سید فرهاد موسوی - استاد / گروه مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان.
عباس روزبهانی - استادیار / گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران

هدف اصلی از انجام این مطالعه، توسعه ساختار هیدرواکونومیک در حوضه زاینده رود به منظور تخصیص بهینه آب سد زاینده رود به شبکه های آبیاری پایاب این سد، در راستای حداکثرسازی منافع اقتصادی حاصل از فعالیت های کشاورزی است. برای تحقق این هدف، با تدوین مدل اقتصادی برنامه ریزی ریاضی مثبت۱ (PMP)، شبیه سازی فعالیت های کشاورزی به تفکیک هر شبکه آبیاری انجام شد. با تلفیق مدل برنامه-ریزی تخصیص آب توسعه داده شده ی MODSIM حوضه با مدل اقتصادی، ساختار هیدرواکونومیک ساخته شده و بر اساس شرایط پایه سال آبی ۹۴-۱۳۹۳ واسنجی و همگرایی مدل ها انجام گرفت. نتایج به کارگیری ساختار هیدرواکونومیک در مدیریت توزیع آب حاکی از تغییر محسوس در اولویت بندی تخصیص آب بوده به نحوی که شبکه های آبیاری نکوآباد و رودشت که به ترتیب اولویت های اول و پنجم تخصیص آب در شرایط معمول را دارند، پس از به کارگیری ساختار هیدرواکونومیک، اولویت های چهارم و دوم را به دست آوردند. در ادامه، پتانسیل سامانه بهره برداری موجود در شبکه آبیاری رودشت، به نمایندگی از سایر شبکه های آبیاری حوضه، به عنوان زیرساخت لازم جهت پیاده سازی تخصیص بهینه آب با رویکرد هیدرواکونومیک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مدل سازی سامانه بهره برداری موجود در شبکه آبیاری رودشت، عملکرد متوسط و ضعیفی را به خصوص در بخش میانی و پایین دست جهت تخصیص بهینه آب با رویکرد اقتصادی نشان می دهد.

تخصیص آب, سامانه بهره برداری, مدل اقتصادی, مدل هیدرواکونومیک