حمیده افخمی - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری/دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد،
حسین ملکی نژاد - دانشیار / عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد
عصمت اسماعیلزاده - رئیس امور تحقیقات آب/ محیط زیست، مجتمع مس سرچشمه

مجتمع مس سرچشمه ازجمله مناطق صنعتی است که سالانه با حجم عظیمی از لاستیک های مستعمل خودرو و دامپتراک ها مواجه می باشد. در دهه-های اخیر عدم مدیریت اساسی در ارتباط با بازیافت یا استفاده از لاستیک های فرسوده معضلات زیست محیطی بیشماری را در همراه داشته است. در این پژوهش که با هدف کاهش تبخیر از مخازن آبی و سد رسوب گیر مجتمع مس سرچشمه انجام گرفته است، سعی شده تا با استفاده از لاستیک های مستعمل طرحی دوجانبه جهت جلوگیری از ورود ضایعات به محیط زیست و کاهش تبخیر از سطوح آبی ارائه گردد. به همین منظور نوعی پوشش فیزیکی کاهنده تبخیر با نام یونورینگ طراحی و آماده گردید و سپس کارایی پوشش نامبرده در کاهش میزان تبخیر با احداث دو حوضچه ۹ مترمربعی در مجاورت سد رسوب گیر مجتمع مس سرچشمه مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور بررسی کارایی، حلقه های یونورینگ به مکان حوضچه های پایلوت در مجاورت سد رسوب گیر منتقل و سپس سطح یک حوضچه به طور کامل با یونورینگ پوشانیده و حوضچه دیگر به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. در ادامه مقادیر تبخیر به مدت ۲ ماه و به فاصله زمانی ۳ روز از سطح دو حوضچه برداشت و آنالیز گردید. نتایج به دست آمده در بازه موردنظر کارایی حلقه های یونورینگ در کاهش میزان تبخیر را به طور متوسط ۷۷/۷۸ درصد برآورد نموده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد با توجه به بحران شدید آب و تلفات قابل توجه تبخیر در کشور و همچنین حجم عظیم لاستیک های فرسوده، طرح ارائه شده می تواند به عنوان طرحی موفق در کاهش میزان تبخیر از مخازن آبی مورد توجه قرار گیرد.

تبخیر, لاستیک های فرسوده, محیط زیست, پوشش کاهنده تبخیر, مجتمع مس سرچشمه