علی داد نوش فر - بوشهر .میدان قدس. اداره کل امور اقتصادی و دارایی بوشهر. طبقه دوم.
عبدالرضا محسنی - استادیار گروه حسابداری، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران (نویسنده مسئول)
مصطفی قاسمی - استادیار گروه حسابداری، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران

چکیده تصمیم گیری اخلاقی مفهومی است که ثمرات آن بر مطلوبیت سازمانی و اهداف مربوط به آن مشهود است و وجود داشتن رویکرد و مدلی در این راستا میتواند تصمیم گیری اخلاقی را در سازمان بیشتر از گذشته به عنوان ابزاری توانمند نمایان نمایند؛ بنابراین هدف این مقاله تهیه و تدوین الگویی برای بهبود تصمیم گیری اخلاقی در حرفه حسابداری با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد میباشد. در این پژوهش از روش پژوهش کیفی مبتنی بر نظریه بنیادی داده ها در راستای مدل سازی تصمیم گیری اخلاقی اقدام شده است و در راستای تایید شاخص های دسته بندی شده از الگوی تایید عاملی و رویکرد مدل Q استفاده شده است در این پژوهش از نظرات ۱۱ خبره حرفه حسابداری و حسابرسی در راستای شناسایی و تایید شاخص ها در راستای مدل بنیادی یعنی شرایط علی، زمینه ای، مداخله گر، راهبردها و پیامدها انجام شده است. نتایج باتوجه به تعداد ۱۸۱ مفهوم در خصوص تصمیم گیری اخلاقی در حسابداری، منجر به شکل گیری و تایید پارادایمی با تعداد ۱۵ مقوله اصلی (شامل: عوامل فردی، عوامل سازمانی، عوامل اجتماعی، ویژگی های فردی، ویژگی های سازمانی، ویژگی های اجتماعی، شرایط فردی، شرایط سازمانی، شرایط اجتماعی، محدودیت ها، شرایط محیطی، توسعه فردی، توسعه سازمانی، پیامدهای فردی و پیامدهای سازمانی) و ۶۲ مقوله فرعی منجر شده است که در راستای ساختار پارادایم در بخش های شرایط علی، زمینه ای، مداخله گر، راهبردها و پیامدها در مدل قرار گرفته است. تایید دسته بندی شاخصهای این مدل پیشنهادی با استفاده از نظریه Q و تحلیل عاملی و تایید رویکرد کیفی آن با تکنیک زاویه بندی یا مثلث سازی، منجر شده است که نتایج آن از تاییدات بیشتری برخوردار باشد.

واژه های کلیدی: تصمیم گیری اخلاقی حسابداران, نظریه داده بنیاد, حرفه حسابداری, مدل