ملیحه جهانی - ۱-گروه زیست شناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی،مرودشت،ایران ۲-گروه زیست شناسی،واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران
محمدرضا هادی - گروه زیست شناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران
مجتبی جعفری نیا - گروه زیست شناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران
صدیقه جهانی - گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

مقدمه: شوری یک مشکل در حال توسعه در خاک های کشاورزی است. کلسیم نقش مهمی در مقاومت گیاهان به تنش شوری دارد. هدف: به منظور بررسی تاثیر متقابل سدیم-کلسیم بر روی رشد، شاخص های اکسیداتیو و سیستم دفاع آنتی اکسیدانی در گیاه تریتیکاله، آزمایشی بصورت یک طرح کاملا تصادفی با ۳ تکرار در شرایط گلخانه ای صورت گرفت. مواد و روش ها: یک هفته بعد از کاشت بذور در خاک، گیاهچه ها با غلظت های کلرید سدیم (۰، ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی مول بر لیتر) و توام با غلظت های کلرید کلسیم (۰، ۶ و ۱۰ میلی مول بر لیتر) تیمار شدند. پس از ۵ هفته اعمال تنش، برخی از پارامترهای مورفو- فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی شامل طول بخش هوایی و ریشه، عدد کلروفیل متر (SPAD)، شاخص های اکسیداتیو (مالون دی آلدئید، سایر آلدئیدها، پراکسید هیدروژن و فعالیت آنزیم لیپواکسیژناز)، آسکوربات احیا، دهیدروآسکوربات، گلوتاتیون احیا و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان (گایاکول پراکسیداز، کاتالاز، سوپر اکسید دیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز) برگ مورد سنجش قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان داد که تنش شوری بطور معنی داری باعث کاهش طول بخش هوایی و ریشه، SPAD، آسکوربات احیا و گلوتاتیون احیا در برگ شد ولی باعث افزایش میزان شاخص های اکسیداتیو، دهیدروآسکوربات و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان برگ شد. در حالی که افزودن کلسیم به محیط شور باعث افزایش طول بخش هوایی و ریشه، SPAD، آسکوربات احیا و گلوتاتیون احیا در برگ شد ولی باعث کاهش میزان شاخص های اکسیداتیو، دهیدروآسکوربات و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در برگ شد. نتیجه گیری: افزودن کلسیم به محیط شور باعث کاهش اثرات مضر تنش شوری شد و بیشترین اثرات بهبود دهنده کلسیم در غلظت ۶ میلی مول بر لیتر مشاهده شد.

آسکوربات احیا, برهمکنش سدیم-کلسیم, تریتیکاله, سوپر اکسید دیسموتاز, گلوتاتیون احیا, لیپواکسیژناز