علی محمدی آشنانی - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم/دانشکده علوم قرآنی تهران
زهرا سیدی عسکری - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

بر اساس تعالیم بودا، هر موجود زنده ای، رنج می برد ودر آموزه های قرآن نیز، انسان، در سختی و رنج، آفریده شده است؛براین اساس، گونه شناسی و یافتن عوامل آن ها، برای دستیابی به راه های برون رفت، لازم است. این یژوهش، با روش توصیفی تحلیلیو به صورت تطبیقی، این نتایج را مدلل ساخته است کهدر تعالیم بودایی، برخی عوامل همانند وابستگی و نادانی، رنج آفرین، معرفی شده اند، ولی زنجیره علی و حلقه ای رنج شامل: ۱. نادانی، ۲. تمایلات پنهان، ۳. دانستگی ۴. نام و شکل ۵. شش حوزه حواس ۶. پساویدن (تماس) ۷. احساس ۸. تشنگی ۹. دلبستگی ۱۰. وجود ۱۱. زائیده شدن ۱۲. پیری و مرگ، اندوه و نومیدی، منشا رنج، دانسته شده است. استقراء در آموزه های قرآن و روایات نیزنشان می دهد گونه های رنج و منشا آن ها به سه نوع: ۱. رنج ناشی از آفرینش و وجود و منشا آن، فقر وجودی و نیاز و وابستگی ۲. رنج برخاسته از ابتلا و منشا آن؛ نوع نگرش افراد به امتحانات، بی اطلاعی از حکمت ابتلائات و دلبستگی به دنیا و ۳. رنج ناشی از اکتسابات و منشا آن؛ نظام باورها و عقاید؛ ملکات و احساسات و اعمال و رفتار نادرست، قابل تقسیم است.بررسی مقایسه ای و تطبیقی تعالیم بودا و آموزه های وحیانی، نشانگر آن است که علی رغم اختلاف مبانی، همسوئی در مورد رنج آفرینی برخی عوامل همانندنادانی، وابستگی و دلبستگی مشهود است؛ ولی در قرآن، خود زندگی و تولد، حواس و.... منشا رنج شناخته نشده است، بلکه نوع وجود فقری و امکانی، مستلزم سختی هایی است ولی گرفتار شدن آدمی به تناسخ در چرخه مرگ و حیات، یا سمساره بودایی را در پی ندارد و آدمی با ایمان و عمل صالح، به زندگی شیرین و نیک و سعادت ابدی، ره می پوید.

قرآن کریم, رنج, گونه و منشا رنج, عوامل زنجیره ای, تعالیم بودا