سحر ایلخان - MSc Student, Department of Architecture, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
امیرحسین شبانی - Assistant Professor, Department of Urban Planning, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
فاطمه رجبی - Assistant Professor, Department of Psychiatry, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

مقدمه: سالمندان به دلیل ویژگی های جسمی و روحی خاص به مراقبت و نیازهای مختلف احتیاج دارند، افسردگی یکی از شایع ترین مشکلات روانشناختی در آنان است و بی توجهی به­ کیفیت محیط پزشکی سالمندان می ­تواند بر سلامت روان آنها تاثیر بگذارد. هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی طراحی باغ شفابخش در مراکز مراقبت از سالمندان با رویکرد بهبود سلامت روان سالمندان دارای افسرد­گی بود. روش: پژوهش حاضر کیفی و­ با روش نظریه گرندد تئوری انجام شده است.­ جامعه پژوهش، شامل سالمندان افسرده در مرکز مراقبتی بیمارستان روانپزشکی آیت الله مدرس نجف آباد در سال ۱۳۹۹ بود، که از بین این افراد ۱۵سالمند افسرده ۶۵-۷۵ سال (۸ مرد و۷ زن) به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. جمع­ آوری داده­ ها از­ طریق مصاحبه نیمه­ ساختاریافته­ و به روش اشتراوس و کوربین در سه مرحله­ کدگذاری باز، محوری و انتخابی در نرم ­افزار MAXQDA مورد تحلیل قرارگرفتند. یافته­ ها: نتایج در قالب مولفه­ های باغ شفابخش برای بهبود سلامت روان سالمندان افسرده، شامل ۳۰۰ کد اولیه (باز) و انتخابی و ۳ مقوله اصلی شناسایی شده است:­ ارتباط با طبیعت، تحریک حواس پنج­ گانه و کیفیت فضایی برای بیماران. باغ­ های شفابخش، به دلیل حضور در طبیعت، هم در حفظ بهزیستی و هم در ارتقای سلامت روان سالمندان افسرده تاثیر مثبت دارند. نتیجه­ گیری: این پژوهش نشان داد مولفه های باغ شفابخش در مرکز مراقبتی سالمندان برای داشتن آرامش، کاهش استرس و افزایش بهبودی در سلامت بیماران تاثیرگذار هستند. بنابراین پیشنهاد می­ شود مراکز مراقبتی با توجه به مولفه­ های باغ­ های شفابخش طراحی شوند تا فرصتی را برای ایجاد حس تجدید قوا و رهایی از تنش­ ها جهت دستیابی به سلامت و درمان بیماری فراهم کنند.

Horticulture garden, Elderly, Depression, Grounded theory, باغ شفابخش, سالمندان, افسردگی, نظریه گرندد تئوری