مجید یوسفی - دکتری مدیریت راهبردی از دانشگاه عالی دفاع ملی
رحمان حبیبی - دانش آموخته کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه شهید بهشتی، نویسنده مسئول

هر کشوری در نظام بین الملل از یک یا چند سند راهبردی برخوردار است که این اسناد، راهبرد هایی را جهت تضمین موجودیت، حفظ و گسترش منافع و اهداف ملی ارائه می دهد. با توجه به آنکه اهداف و اقدامات روسیه به طور مستقیم و غیرمستقیم منافع ایران را تحت تاثیر قرار می دهد، بررسی اسناد راهبردی و فهم ادراکات این کشور ضروری است. بنابراین سوال تحقیق آن است که محتوای اسناد راهبردی روسیه چگونه است؟ ماهیت این تحقیق توصیفی-تحلیلی از نوع مطالعه موردی کیفی است و از روش تجزیه و تحلیل محتوای کیفی برای بررسی موضوع مدنظر استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش اسناد راهبردی اخیر روسیه است. برای بررسی این موضوع سعی شده است که مفاهیم اساسی از ادبیات موجود و اسناد راهبردی استخراج شود. پنج مقوله اصلی که در این بررسی استفاده شده­اند، شامل: «دیدگاه راهبردی»، «اهداف و منافع»، «تهدیدات»، «ابزارها» و «روش­های اقدام» هستند و تعداد زیر مقوله های فرعی ۱۴ و زیر مقوله های فرعی سطح دو نیز ۵۸ مورد است. یافته­های حاصل از بررسی اسناد راهبردی روسیه نشان می دهد که این بازیگر جهان را رقابتی و لاکی می بیند. روسیه در اهداف به «بهبود جایگاه و نقش آفرینی سیاسی روسیه در عرصه بین المللی به ویژه در خارج نزدیک» و «بهبود توان نظامی و همکاری های فنی و نظامی»، در تهدیدات به «نظامی-متعارف و پایین تر از حد متعارف و غیرنظامی-غیرخشونت آمیز»، در ابزارها به «ابزار دیپلماسی و نظامی» و در روش های به کارگیری از ابزارها نیز در رویکرد به «آمادگی و شکل دهی» و در شیوه اقدام به «چندجانبه گرایی» متمرکز است.

روسیه, اسناد راهبردی, دیدگاه ها, هدف گذاری و جهت گیری ها