تقی قورچی - استاد گروه تغذیه دام و طیور، دانشکده علوم دامی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سیداسماعیل رضوی - استادیار دانشکده تولید گیاهی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
هادی بهزاد - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده علوم دامی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
عطیه مهرابی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده علوم دامی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
روح الله مستانی - دانشجوی دکتری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

در این مطالعه اثر کشت قارچ پوسیدگی سفید رنگین­کمان (Trametes versicolor) و قارچ صدفی (Pleurotus ostreatus) بر پروتئین­خام و تجزیه­پذیری کاه ذرت، کاه سویا، بقایای پنبه­دانه، کاه برنج و کلزا بررسی شد. میوه قارچ رنگین­کمان و قارچ صدفی از جنگل شصت کلاته جمع­آوری شد. انواع کاه با میسلیوم قارچ رنگین­کمان و صدفی تلقیح و به­مدت ۲۱ روز در کیسه­های پلاستیکی در ۳ تکرار نگهداری شد. برای اندازه­گیری تجزیه­پذیری شکمبه­ای از سه راس قوچ بالغ نژاد دالاق و برای هر نمونه آزمایشی سه تکرار در نظر گرفته شد. کیسه­ها حاوی ۴ گرم از ضایعات کشاورزی فرآوری شده با قارچ، در زمان­های صفر، ۴، ۸، ۱۶، ۲۴، ۴۸ و ۷۲ در فاز مایع شکمبه قرار داده شد. نتایج نشان داد که مقدار پروتئین­خام در تیمارهای کاه سویا و بقایای پنبه­دانه فرآوری شده افزایش و در کاه ذرت، کاه برنج و کاه کلزا اختلاف معنی­دار نشان نداد. پس از فرآوری با قارچ، دیواره­سلولی در کاه ذرت کاهش و در سایر تیمارها افزایش یافت. بر اساس یافته­های به­دست آمده از پژوهش حاضر، بیشترین تجزیه­پذیری و تجزیه­پذیری موثر ماده خشک و دیواره­سلولی در سرعت­های عبور (درصد در ساعت) ۲، ۵ و ۸ و مواد سریع­التجزیه، تجزیه­پذیری کاه ذرت فرآوری شده با قارچ رنگین کمان و فلوریدا داشت. بر اساس یافته­های به­دست آمده می­توان چنین نتیجه گرفت که اثرات رشد قارچ رنگین­کمان و فلوریدا روی انواع کاه متفاوت بوده و موجب تغییرات متفاوتی در ترکیب شیمیایی، دیواره سلولی و تجزیه­پذیری ماده خشک آن­ها شده ­است.

تجزیه پذیری, قارچ پوسیدگی سفید, قارچ سفید رنگین کمان, قارچ صدفی, محصولات فرعی زارعی